Küreselleşen dünya ekonomisinde, uluslararası doğrudan yatırımlar ülke ekonomilerinde ekonomik büyüme, istihdam, ödemeler dengesi, ihracat gibi birçok makroekonomik göstergeyi etkilemektedir.

Şu bir gerçek ki, ülkeye gelen uluslararası doğrudan yatırım miktarı ya da ülkenin bu alandaki performansı ekonomik, siyasi, coğrafi gibi faktörler tarafından belirlendiği gibi yasal düzenlemeler, stratejiler ve eylemler de kritik öneme sahiptir.

TÜRKİYE’NİN ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM GEÇMİŞİ

Türkiye, uluslararası doğrudan yatırımlar ile ilgili düzenlemenin yapıldığı 1954 yılından beri yaklaşık 240 milyar dolar uluslararası doğrudan yatırım çekmiştir. İlk düzenleme yapıldığında doğrudan yabancı yatırımlar olarak literatüre girmiş olan bu kavram daha sonra bu yatırımların artık ülke içinde yapılan yatırımlardan farklı olmadığı dolayısıyla yabancı değil uluslararası nitelik taşıdıkları gerekçesiyle uluslararası doğrudan yatırım olarak adlandırılmıştır.

Türkiye’de uluslararası doğrudan yatırımlar ile ilgili ilk düzenlemenin yapıldığı 1954- 2002 döneminde toplam olarak yaklaşık 15 milyar dolar uluslararası doğrudan yatırım girişi olurken, 2003-2020 arasında ise yaklaşık 225 milyar dolar girişi oldu.

Türkiye’nin son yıllarda artan uluslararası doğrudan yatırım girişine rağmen küresel olarak aldığı payın yüzde 1’in altında olması ve uluslararası doğrudan yatırım bağlamında artan küresel rekabetten olumsuz anlamda etkilenmemek için bu alanda hayata geçirilebilecek strateji ve eylem imkanı bulunmaktadır.

Bu nedenle, Türkiye bir yandan ekonomide ihtiyaç duyduğu yatırımları doğrudan yatırımlar ile gerçekleştirmek diğer yandan daha yüksek GSYH ve kişi başı gelire ulaşmak için ihtiyaç duyduğu katma değerli, bilgi yoğun ve yüksek miktarda istihdam sağlayan yatırımlar için uluslararası doğrudan yatırımlara önemli ölçüde ihtiyaç duymakta.

Bu amaçla Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi tarafından “2021-2023 Türkiye Uluslararası Doğrudan Yatırım Stratejisi” hazırlandı.

2021-2023 TÜRKİYE ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM STRATEJİSİ

Türkiye uluslararası doğrudan yatırımlardaki pazar payını 2023 yılı itibarıyla yüzde 1,5’e çıkarmak, daha çok yatırım girişini sağlamak ve yeni yol haritası belirlemek amacıyla Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi tarafından “2021-2023 Türkiye Uluslararası Doğrudan Yatırım Stratejisi” hazırlandı.

Bu strateji, üç temel prensibe dayanarak geliştirilmiştir. Yatırımcı odaklı, nitelikli uluslararası doğrudan yatırım alanları detaylı bir şekilde tanımlanmış, iş birliği ve koordinasyon sağlanarak öne çıkan ortak akıl ile tüm paydaşların katılımıyla tasarlanmış.

Diğer yandan, bu strateji ile uluslararası doğrudan yatırım pazar payının nitelikli uluslararası doğrudan yatırımlar profilleri özelindeki performansını artırarak yüzde 1,5’e çıkarılması hedeflenmektedir.

Bu hedefi gerçekleştirmek için yatırım tanıtım, yatırım çekme, yatırım destek, yatırım sonrası destek ve yatırım ortamı rekabetçiliğine ilişkin 11 strateji tasarlanmıştır. Bu stratejilerin hayata geçirilmesi için de toplam olarak 72 eylemin hayata geçeceği öngörülmektedir.

Stratejilere bakıldığında nitelikli yatırımlar, yatırım ortamının iyileştirilmesi, yatırım destek süreçlerinde kamu kurumlarının kolaylaştırıcı rolü, Türkiye’nin potansiyelini gerçekleştirmesini sağlayacak düzenleyici çerçeve ve paydaşlar arasındaki bilgi paylaşımı ve iş birliği mekanizmaları gibi hususlar stratejilerde öne çıkan başlıklar olmuş.

En dikkat çekici ise, bu stratejide belirlenen hedeflere ulaşmak için olmazsa olmaz bir adım olan “izleme ve değerlendirme” adımı özellikle vurgulanan önemli bir husus olmuş.

Erdal Tanas Karagöl / Yeni Şafak Gazetesi