BRICS nedir; Türkiye üye olacak mı?
- GİRİŞ10.06.2024 11:28
- GÜNCELLEME10.06.2024 11:53
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, bugün ve yarın Rusya'da temaslarda bulunacak. Dışişleri Bakanlığı’ndan ziyarete ilişkin yapılan açıklamada, "Sayın Bakanımız Moskova'da ikili temaslarda bulunacak; ayrıca Nizhny Novgorod'da gerçekleştirilecek BRICS Dışişleri Bakanları Toplantısı marjında 11 Haziran günü yapılacak olan BRICS+ oturumuna katılacaktır." denildi.
TÜRKİYE, BRICS'E KATILIR MI?
Fidan geçen haftaki Çin temaslarında yaptığı bir konuşmada, Türkiye'nin BRICS'e katılmak isteyip istemeyeceği sorusuna "Elbette isteriz, neden istemeyelim?" demiş ancak daha fazla ayrıntı vermemişti.
Bakan Fidan, AB ile Gümrük Birliği'ne sahip Türkiye'nin BRICS gibi farklı platformlarda çeşitli ortaklarla yeni işbirliği fırsatlarını aramaya devam ettiğini de dile getirmişti.
Dışişleri Bakanı'nın sözlerinin ardından Kremlin'den bir açıklama gelmişti. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, geçen hafta Salı günü yaptığı açıklamada, Rusya'nın Türkiye'nin BRICS grubunun bir parçası olma isteğini memnuniyetle karşıladığını ve konunun örgütün bir sonraki zirvesinin gündeminde olacağını söylemişti.
Peskov; Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika, Etiyopya, İran, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden oluşan BRICS'e çeşitli devletler tarafından artan bir ilgi olduğunu ancak grubun, tüm ülkelerin ilgisine karşılık vermesinin mümkün olmadığını da kaydetmişti.
NATO üyesi Türkiye, son yıllarda Rusya ile olan ilişkileri nedeniyle Batılı müttefiklerinin eleştirilerine maruz kalmış ve bazı müttefikler, Türkiye'nin ekseninin Batı askeri ittifakından uzaklaştığını belirtmişti. Ankara bunu reddederek ittifakın sağlam bir üyesi olmaya devam ettiğini ve Avrupa Birliği'ne tam üyelik hedefini sürdürdüğünü kaydetti.
BRICS NEDİR?
Gelişmekte olan ülkelerin uluslararası konularda daha çok söz sahibi olmasını isteyen Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin, 2006'da, bu ülkelerin İngilizce adlarının baş harflerinin oluşturduğu "BRIC" grubunu kurdu. 2011'de Güney Afrika'nın da katılmasıyla grubun adı "BRICS" oldu.
Mısır, Etiyopya, İran ve Birleşik Arap Emirlikleri ise 1 Ocak 2024'te BRICS'e katıldı ve böylece grubun üye sayısı 9'a yükseldi. Grubun genişletilmiş hali için herhangi bir isim açıklanmadı ama grubun adının "BRICS+" olacağı düşünülüyor.
BRICS ülkeleri yıllık zirve toplantılarında kararlar alıyor. Grup üyesi ülkeler sırayla, bir yıllığına grubun dönem başkanlığını üstleniyor.
BRICS NEDEN ÖNEMLİ?
BRICS ülkeleri arasında Çin ve Rusya gibi büyük dünya güçleri ya da Brezilya ve Güney Afrika gibi kendi kıtalarındaki büyük güçler var.
Genişleyen grubun bünyesindeki ülkelerin toplam nüfusu 3,5 milyar. Bir başka deyişle dünya nüfusunun yüzde 45'i.
BRICS ülkelerinin ekonomilerinin toplam büyüklüğü 28,5 trilyon dolar. Bu da, dünya ekonomisinin yaklaşık yüzde 28'ine tekabül ediyor.
BRICS ülkeleri aynı zamanda dünyada ham petrolün yüzde 44'ünü üretiyor.
BRICS grubu, kalkınmakta olan ülkelerin "daha büyük bir ağırlığa ve temsile" sahip olması çağrısı yapıyor.
Grup bünyesindeki ülkeler 2014'te, kalkınma projelerine destek vermek için Yeni Kalkınma Bankası'nı kurdu.
BRICS ülkeleri, 2022 sonu itibarıyla kalkınmakta olan ülkelere yeni yol, köprü, demir yolu ve su tedariki projeleri için 32 milyar dolar kredi verdi.
"BRICS PARA BİRİMİ" DOLARIN YERİNİ ALABİLİR Mİ?
Ülkeler birbirleriyle ticaretlerinde sıklıkla ABD doları kullanıyor. Brezilya ve Rusya'dan önde gelen siyasetçiler, "BRICS para birimi" oluşturup dolar hakimiyetine son vermeyi önerdi. Ancak bu konu 2023'teki BRICS Zirvesi'nde ele alınmadı.
Bu ülkelerin ekonomileri birbirlerinden çok farklı özelliklerde olduğu için BRICS ülkelerinin ortak para birimi oluşturmasının pratik olmayacağını söylüyor bazı ekonomistler.
Bazı ekonomistlerse, BRICS'in, gelecekte uluslararası ticaret ödemelerini yapmak için ortak bir para birimi ya da uluslararası ticaret için bir kripto para oluşturabileceğini belirtiyor.
BRICS, G20'YE RAKİP Mİ?
Türkiye'nin de dahil olduğu G20, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler tarafından, mali krizler ve iklim değişikliği gibi küresel sorunları ele almak için kurulmuştu.
Ancak BRICS grubunda G20 üyesi ülkeler de var.
Bazı araştırmacılar, bu iki grubun eş güdümlü çalışabileceğini söylüyor.
Bu yazıya ilk yorum yapan sen ol