İsrail ordusu, 21 Ocak'ta Filistin'in Cenin kentinde büyük bir askeri operasyon başlattı. "Demir Duvar" adı verilen operasyonda şu ana kadar 12 Filistinli hayatını kaybetti, 35 kişi yaralandı. Gazze ateşkesinden sonra huzur bulması beklenen Batı Şeria'da başlatılan Demir Duvar Operasyonu nedir?

Operasyonun hedefindeki Cenin'de kimler yaşıyor ve hangi gruplar var?

Cenin mülteci kampı 1953 yılında kuruldu. BM Mülteci Ajansı'nın verdiği bilgiye göre kampta binlerce Filistinli yaşıyor. Cenin Tugayı adı verilen "direniş grupları" burada faaliyet gösteriyor. Netanyahu hükümeti, İslami Cihad ve Hamas'ın bu kampı üs olarak kullandığını iddia ediyor. İsrail istihbaratı, İran'ın bu gruplara silah ve para desteği sağladığını öne sürüyor. İsrail ordusu sözcüsü, bölgeden "yüzlerce terör saldırısı" düzenlendiğini açıkladı. Son bir yıldır İsrail'in en çok operasyon düzenlediği bölgelerin başında geliyor.

Demir Duvar Operasyonu neden başlatıldı?

İsrail, Batı Şeria'da güvenliğin bozulduğunu düşünüyor. Hamas ile yapılan rehin takası anlaşmasında serbest bırakılan Filistinlilerin buraya yerleşmesini istemiyor. İran'ın bölgedeki gruplara para ve silah yardımı yaptığını söylüyor. İsrail Savunma Bakanı Katz, Gazze'deki savaş yöntemlerini burada da uygulayacaklarını açıkladı. Cenin'e daha önce Filistin güvenlik güçleri girmeye çalıştı fakat başarılı olamadı. Aralık ayında ertelenen İsrail operasyonu, Filistin güvenlik güçlerinin bölgeden çekilmesiyle 21 Ocak'ta başladı. Netanyahu, İran'a karşı her yerde mücadele edeceklerini bildirdi.

Hangi güçler operasyona katılıyor?

İsrail'in en seçkin birlikleri sahada görev yapıyor. Özel kuvvetler Duvdevan ve Egoz birlikleri operasyonda. İstihbarat servisi Shin Bet ve sınır polisi de katılıyor. Drone'lar ve helikopterler havadan destek veriyor. Tanklar şehrin etrafını sardı. Kampın dar sokakları ve karmaşık yapısı, askeri operasyonları zorlaştırıyor. İsrail ordusu kampa yeni yollar yapıyor ve eski yollardaki engelleri kaldırıyor. İsrail, "Demir Duvar" operasyonun şimdiye kadar yaptığı en büyük operasyonlardan biri olduğunu açıkladı.

Demir Duvar Operasyonu'nun bilançosu ne?

İki günde 12 Filistinli hayatını kaybetti. Yaralı sayısı 35'e ulaştı. Hastane personelinden üç hemşire ve iki doktor yaralandı. Kızılay ekipleri yaralılara ulaşamıyor. İsrail askerleri hastaneye giden yolları kapattı. Birleşmiş Milletler, Aralık'tan bu yana 2 bin ailenin evini terk ettiğini açıkladı. İsrail ordusu, drone'lardan anonslar yaparak sivilleri bölgeden çıkmaya zorluyor. Kontrol noktalarında insanlar 8 saat beklemek zorunda kalıyor.

Filistin yönetimi ne yapıyor?

Filistin güvenlik güçleri bir ay süren kendi operasyonlarını bitirdi. İsrail operasyonu başlamadan önce bölgeden çekildiler. Hamas, bunun üzerine Batı Şeria'da tam seferberlik ilan etti. Filistin yönetimini İsrail ile işbirliği yapmakla suçladı. Filistin yönetimi, işbirliği suçlamalarını reddetti. İsrail’in saldırılarında kendi güvenlik güçlerinin de yaralandığını açıkladı. Filistin Yönetimi, El Cezire'nin 24 Aralık’ta Cenin'den yaptığı direniş haberlerini gerekçe göstererek kanalın yayınlarını durdurdu. 

BM nasıl tepki veriyor?

BM Genel Sekreteri Guterres çok endişeli. İsrail'den sivillere zarar vermemesini istedi. BM İnsan Hakları Ofisi, operasyonların daha da büyüyeceğinden korkuyor. Guterres, İsrail’in Batı Şeria'yı kendi topraklarına katmak istediğini söyledi. Bu durumun uluslararası hukuka aykırı olacağını vurguladı. BM Mülteci Ajansı, Cenin kampının artık yaşanamaz hale geldiğini duyurdu.

Batı Şeria'daki saldırılara ABD'nin tutumu ne?

Yeni başkan Trump, İsrail'e tam destek veriyor. Biden döneminde şiddet uygulayan Yahudi yerleşimcilere getirilen yaptırımları kaldırdı. Trump'ın BM Büyükelçisi adayı, İsrail'in Batı Şeria'da kutsal hakkı olduğunu savundu. Filistin yönetimi, Trump'ı yerleşimci şiddetini teşvik etmekle suçladı. Yerleşimciler, serbest bırakılan Filistinli tutukluların köylerine saldırıyor.

Demir Duvar Operasyonu ne kadar sürecek?

İsrail ordusu operasyonun günlerce süreceğini açıkladı. Savunma Bakanı, Gazze'deki savaş yöntemlerini kullanacaklarını söyledi. Netanyahu, Hamas ve Hizbullah ile ateşkes olsa da operasyonun devam edeceğini bildirdi. İsrail, bölgede tam kontrolü sağlayana kadar çekilmeyeceğini vurguluyor. Bazı kaynaklar operasyonun haftalarca sürebileceğini söylüyor.