Suriye'de Heyet Tahrir Şam liderliğindeki muhalif gruplar, Esad'ı devirdikten sonra ülkede yönetimi ele geçirdi. HTŞ lideri Ahmed Şara da "Suriye Devlet Başkanı" konumuna yükseldi. Ülkeler de Esad sonrası başkent Şam'a gelerek Şara ve yeni yönetimin bakanlarıyla görüşmeler gerçekleştiriyor.

Yeni Suriye yönetiminin masasında ciddi meseleler bulunuyor. Ekonomi, sosyal ve iktisadi hayat, yurt dışındaki Suriyelilerin dönüşü ve istihdamı gibi meselelerin yanı sıra Fırat Nehri'nin doğusundaki PKK/YPG/SDG varlığı da bir sorun.

Türkiye'yi de ilgilendiren meseleye Ankara'nın ve yeni Şam yönetiminin bakışı net. Ya terör örgütü kendini feshedip silah bırakacak ya da sahada yok edilecek.

KARŞILIKLI TEKLİFLERE KABUL EDİLMEDİ

Bu kapsamda, Şam'la SDG arasında görüşmeler yürütülüyor. Bu görüşmelerden Türkiye'nin de bilgisi olduğu açık.

Şam-SDG görüşmelerinde ortak bir noktaya varılamadı. Yapılan karşılıklı teklifler iki taraf tarafından da kabul edilmedi.

Yeni Suriye yönetimi, son olarak SDG'ye geniş kapsamlı 3 maddelik bir teklif sundu:

1. Kürtlerin haklarını yeni anayasaya dahil edilecek,
2. Kürtler, Suriye'de güvenlik ve askeri kurumlara girebilecek,
3. Yerel kent konseyleri, vilayet yönetiminde geniş yetkilere sahip olacak.

Şam'daki hükümet, yaptığı teklifle ülkenin toprak bütünlüğünü korumayı hedeflediğini bir kez daha ortaya koydu.

Ancak SDG, Suriye hükümetinin teklifini yetersiz bularak kabul etmedi ve kendi şartlarında diretti.

Peki SDG ne istiyordu? Geçen yazımda da belirtmiştim. Terör örgütü, sahadaki kazanımlarını bırakma niyetinde değil ayrıca da Suriye ordusu içinde "paralel ordu" gibi kalmak istiyorlar.

Teklifi kabul etmeyen SDG kendi şartlarını şu şekilde sıraladı:

1. SDG güçleri, Suriye ordusu içinde bir birim olacak,
2. SDG'nin kontrol ettiği mevcut askeri alanlar örgütte kalmaya devam edecek,
3. Petrol sahalarından elde edilen gelirlerden pay alınacak.

Kısacası SDG, Şam'ın aksine daha özerk bir yapı talep ediyor.

Tabii bu talepler Şam yönetimi tarafından kabul edilmedi. Her iki taraf da pozisyonunu korumayı hedefliyor.

PEKİ UZLAŞI OLMAZSA NE OLACAK?

Suriye Savunma Bakanı Ebu Kasra, güç kullanma seçeneğini açıkça dile getirdi. Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), sınır hattında operasyonel hazırlıklarını sürdürüyor. Suriye Milli Ordusu (SMO) birlikleri teyakkuz halinde bekliyor. Zaten Münbiç alındıktan sonra masa kurulunca, SMO ilerleyişini durdurmuştu hatırlarsanız. Eğer örgüt anlaşma yoluna gitmezse, askeri harekat kaçınılmaz seçenek.

TÜRKİYE NE DÜŞÜNÜYOR VE NE YAPIYOR?

Türkiye, PKK/YPG/SDG'nin silahsızlandırılması için diplomatik baskıyı artırmış durumda. Ankara, bölgede "ayrılıkçı yapılanmalara karşı" net tutum sergiliyor. Aynı şekilde ülke içinde de "Terörsüz Türkiye" girişimini sürdürüyor.

MİT Başkanı İbrahim Kalın, geçen gün Şam'a gitti; Şara ile görüştü. Esad'ın devrilmesi sonrası ikinci kez Şam'a giden Kalın'ın ziyaretin kapsamına dair bir açıklama yapılmadı. Ancak ziyaretin, Şam ile SDG'nin karşılıklı olarak teklifleri reddetmesinden sonra gerçekleşmesi dikkat çekti.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da son olarak Irak'a gitti ve PKK meselesini görüştü. Ankara, örgüte karşı bölgesel işbirliklerini artırmış durumda. Bir yandan örgüte yönelik askeri operasyonları sürdürüyor bir yandan da olası bir harekatlar için hazırlıklarına devam ediyor.

ABD SAF DEĞİŞTİRİR Mİ?

Washington, yaklaşık 2 bin askerle SDG'ye destek veriyor. ABD, IŞİD tehdidini gerekçe göstererek bölgede kalmak istiyor. Trump yönetimi, Suriye politikasını henüz netleştirmiş değil ama atanan yeni isimlerin çoğu ABD'nin mevcut Orta Doğu politikasını destekliyor. Pentagon'un, bu aşamada SDG'ye olan desteğinin devam edeceğini öngörüyorum. O sebepten ötürü SDG masada bu kadar "cesaretli" davranabiliyor.

AVRUPA, YENİ SURİYE YÖNETİMİNE UZAK DEĞİL

Avrupa Birliği (AB), özellikle Avrupa'daki Suriyelilerin dönüşü ve ülkenin kalkınması için elini taşın altına koymaya hazır. Bu kapsamda hem AB yetkilileri hem de ülkelerin diplomatları Şara'yla görüştü. İlk aşamada da yeni Suriye yönetimine yönelik bazı yaptırımları kaldırdı. Avrupa, mevcut yönetiminin bu pozisyonunu koruması durumunda kalan yaptırımları da kaldırmayı vaat etti.

Washington da yeni Şam'la sınırlı da olsa işbirliğine yeşil ışık yaktı. Yine bölge ülkeleri istikrar için yeni Suriye yönetimine destek veriyor. Uluslararası toplum, SDG krizinin barışçıl çözümünü destekliyor. BM, Şam-SDG arasında arabuluculuk yapmaya hazır olduğunu söylüyor. Irak Cumhurbaşkanı Reşid, Şam-SDG görüşmelerine arabuluculuk yaptıklarını ancak müzakerelerin başarısızlıkla sonuçlandığını belirtti.