Hz. Ali’nin vali olarak tayin ettiği Malik bin El-Haris El Eşter’e uygulamak üzere verdiği emirnameye, günümüzde, yasa ya da yönetmelik olarak bakabiliriz.

Bu yönetmelik; bugünkü çağdaş uygulamalarla karşılaştırdığımız zaman hala geçerliğini koruyan, hatta, yer yer daha ileri olduğunu iddia edeceğimiz bir içeriğe sahiptir.

Böyle olmasından dolayıdır ki, bugüne kadar buradan dört bölümünü paylaştığımız bu yönetmelik, çok takdir gördü.

Biz de İstiklal Marşı Şairimiz Mehmet Akif Ersoy’un Arapça aslından ilk defa çevirdiği ve Seha Meşriyat’ın kitap olarak Arapça, Türkçe ve İngilizce yayımladığı bu tarihi belgeyi söz verdiğimiz gibi, zaman zaman buradaki köşemiz elverdiği kadarıyla sizlerle buluşturmayı sürdürüyoruz.

Adliye ve Hakimler

Halkın birbiriyle olan davalarında hüküm vermek için öyle hakimler seç ki, onlar en değerli ve güvenilir kimseler olsun.

İşini sevsin ve benimsesinler.

Duruşmaya gelenlere sinirlenip inada kalkışmasınlar.

Doğruyu gördüğü anda geriye dönmek faziletini göstersinler.

Tamah ettiği bir menfaatinin kaybolacağı endişesi ile adaletten şaşmasınlar.

Meselenin künhüne vakıf olmadan karar vermesinler, delillere fazlasıyla önem versinler.

Övülmeyle şımarmasınlar.

Heyecanla eğilip bükülmesinler.

Aslında böyle sağlam hakimleri bulmak da oldukça zordur, fakat sen bu konuda gayreti elden bırakma.

Nihayetinde bu zevatın vereceği kararları da tahkik et ve bunlara vereceğin maaş konusunda sıkı olma meğerki, hakimlerin ihtiyaçlarını gidermeleri, zaruretlerini temin etmeleri için halktan bir beklentileri olmasın.

Ayrıca onlara kendi yanında öyle değer ver ki, alelade kimseler o makama göz dikemesin ve onlara karşı bir hainlik düşünemesinler.

Diğer Görevliler

Tayin edeceğin diğer memurlar konusunda da dikkatli ol, çünkü menfaat düşkünü olan kimseler şahsi çıkarları için bu görevleri beklerler.

Sakın şahsi yakınlık veya tesir altında kalarak hiçbir kimseye vazife verme.

Çünkü bencillik ve tarafgirlik zulüm ve hıyanete götüren iki önemli sebeptir.

Memurluk için, iyi halleri ile tanınan ailelerden gelen, iyi yetişmiş, işinin ehli, haya ve edep sahibi, tecrübeli, İslam’a hizmeti geçmiş olan kimseleri araştır.

Zira ahlakı en dürüst, namus ve şerefi en sağlam olanlar, tamahın cazibesine en az kapılır ve işlerin varacağı neticeleri en isabetli şekilde görürler.

Bunların geçimlerini de geniş bir surette temin et.

Çünkü bu tutumun, kendilerini iyiliğe sevk etme hususunda kuvvetli bir destek olacağı gibi, elleri altındaki şeylere tenezzül etmeden de o sayede uzak kalırlar.

Ayrıca, şayet emirlerine karşı gelir yahut emaneti sakatlarlarsa bu senin onlara karşı kullanacağın bir delil olur.

Denetime Önem Ver

Memurların icraatını takip etmek de senin işlerinin en önemlilerindendir, bu sebeple memurların ardı sıra vefa sahibi ve doğruluktan ayrılmayan gözcüler gönder.

Böylece, onların işlerini nasıl gördüklerini gizlice öğrenmene ve onların da, devletin kendilerine emanet ettiği emaneti korumalarına ayrıca halka güzel bir şekilde muamele etmelerine sebep olur.

Yardımcılarına karşı dikkatli ol.

Şayet içlerinden biri elini hıyanete uzatır ve gözcülerinin vereceği haberler de onun bu ihanetini doğrularsa, şehadetin bu kadarını kâfi görerek hak ettiği cezayı uygulamalısın.

Bu ihanetin sonucunda topladığı malı elinden alır, kendisini de zillet mevkiine diker; alnına hıyanet damgasını vurur, boynuna suçluluk halkasını geçirirsin.

Hz. Ali’nin, devleti yönetenlere bu tavsiye ettiği ve günümüzde yönetmelik olarak düşüneceğimiz bu önemli tarihi belgedeki bileğileri paylaşmayı Allah izin verirse sürdüreceğiz.

Sıhhat ve afiyet dileklerimle.

Ferman Karaçam - Haber 7 

fermankaracam@gmail.com 

fermankaracam@twitter.com 

twitter.com/fermankaracam 

facebook.com/fermankaracam