Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın (TCMB) politika faizini 200 baz puan indirmesi piyasalar için büyük sürpriz oldu. Merkez’in bu önden yüklemeli indirim kararı döviz kurunda bir yükseliş getirirken hali hazırdaki tartışmaları da alevlendirdi diyebiliriz. 

Karar sonrası şu sorular çok soruldu; Merkez Bankası bu kararı alırken bunların yaşanacağını bilmiyor muydu? Beklenti anketlerinde bile en fazla 100 bazlık bir indirim beklenirken bu ‘sürpriz’ nereden çıktı? 

Aslında alınan bu karar ekonomide bir eksen değişikliğinin işareti gibi duruyor… 

Nasıl mı? 

*** 

Koronavirüs salgınının ilk ortaya çıktığı andan itibaren en çok konuşulan konulardan biri de ‘yeni dünya düzeni’ oldu. 

Salgınla beraber hayatımızda birçok değişiklik yaşanırken, ekonomiler de bundan paralel etkilendi. 

Kısıtlamalar, tüketim alışkanlıklarında değişiklikler, arz-talep dengesindeki bozulma, enerji krizi, ham madde kıtlığı, emtialardaki rekorlar ve tedarik krizleri… 

Ve tüm bunlara ek, gevşeme ile beraber iki yıldır baskılanan bu taleplerin yükselttiği fiyatlar, arz sıkıntılarıyla birleşince aşırı yükselen enflasyonlar tüm dünya ekonomilerinin karşısına duvar gibi çıktı. 

Sadece iki yıl gibi kısa bir sürede küresel ekonomide bunlar yaşanırken, ülkeler için ekonomilerde ‘yeni bir düzen’ kaçınılmaz oldu. 

** 

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın mart ayında ekonomi reform paketini açıklarken kullandığı şu ifadeleri hatırlamakta fayda var; “Yeni dönem 4 temelin üzerinde bina edilecek; yatırım, istihdam, üretim, ihracat” 

*** 

TÜRKİYE’NİN ELİNDEKİ AVANTAJLAR 

-Türkiye konumu itibarıyla 1,3 milyarlık ve 26 trilyon dolarlık pazarın en önemli kesişim noktasında. 

-Türkiye, son dönemde yapılan, kara-hava-deniz ve demir yolu yatırımlarıyla büyük bir lojistik güce sahip oldu. 

-Üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye’nin Akdeniz, Marmara, Ege ve Karadeniz’de her türlü geminin yaşanabileceği limanları mevcut. 

-Kaliteli üretim ve dinamik kalifiye genç nüfus. 

-350 fazla organize sanayi bölgesi, 89 teknokent, 1000’in üzerinde Ar-Ge merkezi 
 
-AB ile gümrük anlaşması ve 22 ülkeyle Serbest Ticaret anlaşması. 

*** 

Alınan kararlara ve açıklamalara bu penceren baktığımızda ekonomimizdeki yeni politika ile; Dünya ekonomilerinde yeni düzenlerin kurulduğu ve Çin’den Türkiye’ye çok ciddi bir kaymanın yaşandığı bu dönemde, Türkiye elindeki kalifiye genç nüfus, kaliteli üretim, jeopolitik ve jeostratejik gücü tarihi bir fırsata çevirmeyi amaçladığı gözüküyor.  

Bununla beraber, üretim ve istihdamı artıracak yatırımları çekerken diğer yandan ihracatta teşviki amaçlıyor. 

Peki bu süreçte neler oldu… 

- Türkiye’nin ihracatı tarihte ilk kez 200 milyar doları geçti. 

- Eylül ihracatı geçtiğimiz yılın aynı ayına göre, yüzde 30’luk artışla, 20 milyar 783 milyon dolara ulaştı. Bu rakam aynı zamanda Cumhuriyet tarihinin en yüksek aylık ihracatı. 

-İsveç merkezli mobilya devi IKEA, küresel olarak yaşanan üretim ve sevkiyat kesintilerinin yanı sıra artan navlun maliyetlerindeki artış sonrası, Türkiye'den daha fazla alım yapma kararı aldı. 

-Küresel ilaç firmalarından Boehringer Ingelheim'in Türkiye'de Abdi İbrahim firmasıyla yerelleşme projesine başladı. Dünya devi, klinik araştırma ve çalışmalara ilave olarak, diyabet, merkezi sinir sistemi ve kardiyovasküler hastalık alanlarındaki ürünlerini Türkiye'de üreteceği açıkladı. 

-Polonya merkezli hazır giyim firması LPP da Avrupa'ya daha yakın olduğu için üretimin bir kısmını Asya'dan Türkiye'ye kaydırmak üzere çalışmalar yürüttüklerini duyurdu. 

-Yine Belçikalı paketleme şirketi DW Reusables Türkiye’ye yatırım kararı. Şirket, depolama ve lojistik amaçlı kasa, palet ve konteyner üreten Etap Enjeksiyon ve Etap Doğan'ı satın alırken firma Türkiye'den üreteceği ürünlerin önemli kısmını ihraç edecek. 

Şu anlık bir çözüm bulunamayan tedarik krizinin 2023’e de sarkacağı öngörülürken, Türkiye’ye bu yatırımların artarak devam etmesi bekleniyor. 

İzleyip göreceğiz… 

Kalın sağlıcakla…