Son günlerde bir anda en çok kullanılan kelimelerden biri Metaverse oldu.

Metaverse kavramı ilk olarak 90’lı yıllarında başında Amerikalı yazar Neal Stephenson'ın bilim kurgu romanı Snow Crash’da karşımıza çıkmıştı ve kurgusal bir dünyayı niteliyordu.

Elbette bu kurgusal dünya, o yıllarda aşırı abartılı bir gelecek olarak yorumlansa da aradan geçen 30 yıl sonra Mark Zuckerberg’in Facebook’un adını Meta olarak değiştirerek internetin geleceğini lanse etmesiyle işin şekli bir anda değişti.

Zuckerberg’e göre, Metaverse insanlarla etkileşim kurabileceğiniz sanal bir ortam ve internetin geleceği...

Metaverse, tüm dijital dünyaların birleştirilmesiyle oluşturulan kolektif bir sanal paylaşım alanı, yani içinde tüm dijital dünyaların bulunduğu sanal gerçeklik veya artırılmış gerçeklik yoluyla deneyimleyeceğiniz kurgusal evrene verilen çatı isim.

Matrix filmi gibi, sadece bu kez enseden gerçekleşen bir bağlantı yerine VR gözlükler kullanacağız.

Metaverse’de planlanan, bu sanal evrende bir avatar oluşturarak; çalışmanız, para kazanmanız, gezmeniz, oyun oynamanız, bilet alıp konsere gitmeniz ve avatarınız için alışveriş yapmanız… Sadece kullanıcı olarak düşünmeyin isterseniz bir dükkan sahibi bile olabilirsiniz.

Evet, şu an için bunlar büyük bir projenin son aşaması olsa da, ilk ve sağlam adımlar çoktan atılmaya başlandı.

**

Sanal bir dünyadan bahsederken Kripto para birimlerini es geçmek olmaz. Kripto paralar, Metaverse evreninde bir ekonominin oluşmasını ve sistemin işlemesini sağlayacak. Sanal paralar birimleri kazanıp harcanabilecek.

Ve bir de son dönemde adını çoğunuzun sıkça duyduğu Değiştirilemez Tokenler (NFT) var. NFT, teknik olarak bir varlığın benzersiz olduğunu ve bu nedenle birbirinin yerine geçemeyeceğini blokzincir ile onaylayan bir veridir.

Kısacası, dijital arsalar, sokaklar, mağazalar evler ve sanat eserleri gibi. Bu dijital öğeleri herkes edinebilir ve NFT nesneleri için aidiyet bilgisi blok zincirler ile saklanır, yani sadece size ait olur.

KONUM VE KOMŞULAR ÇOK DEĞERLİ

Şimdiden birçok ünlü ve iş insanı NFT’lere yatırım yapmaya başladı bile. Ne alıyorlar diye sorarsanız tabii ki arsa. Metaverse’de herkes köşebaşı caddeye bakan bir yer kapma telaşına girdi.

Sadece son bir haftada 100 milyon dolarlık Metaverse arsası satıldı. Kanada merkezli bir yatırım şirketi 116 parselden oluşan 600 metrekare büyüklüğündeki arsaya 618 bin MANA (2.43 milyon dolar) ödeme yaptı. Bu metrekare fiyatı 4 bin dolar demek. Şirket burada ne yapacak derseniz, tabii ki AVM…

Gerçek dünyada olduğu gibi Metaverse’de de arsayı nereden aldığınız çok önemli. Caddeye bakıyor mu? İşlek bir yerde mi? Çevrede kimler mülk sahibi?

Sanal dünyada arsa alanlardan biri de Ünlü rapçi Snoop Dogg. ‘Ev alma komşu al’ sözü Metaverse’de de geçerli olacak ki; Snoop Dogg’un Metaverse komşusu olmak isteyen biri 450.000 dolar ödeyerek yer aldı.

Hatta ve hatta ülkeler bile şu an arsa alıyor. Karayipler'in Ada ülkesi Barbados, Metaverse'te arsa alıp üzerine büyükelçilik inşa etmek için anlaşma imzaladı.

Kimilerine göre arsalara olan bu ilgi böyle sürerse fiyatları 1 yılda 200 kat artacak. (Elbette bunlar bir yatırım tavsiyesi değil.)

**

Dev şirketler patent alıyor

Sanal dünya ve gerçek dünyanın bir araya getirildiği Metaverse evreni, giyimden zücaciyeye dekorasyondan eğitime kadar onlarca sektörü şimdiden hareketlendirdi bile. Tabii bir de olmazsa olmaz reklamcılık… Metaverse ile beraber dijital reklamcılıkta 3-4 kat büyüme bekleniyor ve açık hava reklamcılığı da artık Metaverse sokaklarında kendine yer bulacak.

Devasa bir ekonomiyi de beraberinde getiren bu Metaverse, uzun süredir dünya devi şirketlerinde radarında.

Örneğin ürünlerini sanal evrene taşımak ve satış yapmak isteyen spor giyim markası Nike, Sneakerlarını Metaverse evreninde satmak için dijital ürün stoku yapıyor. Çünkü avatarına Nike marka bir ayakkabı almak isteyen milyonların olacağını biliyorlar.

Bununla da kalmayan marka “Nike”, “Just Do It”, “Swoosh”, “Air Jordan” ve “Jumpman” ismiyle 7 marka için patent başvurusu da şimdiden yaptı.

**

Yabancı şirketler kadar yerli firmalarda Metaverse’ü konuşmaya ve tartışmaya başladı.

Geçtiğimiz günlerde Metaverse evreninin oldukça fazla dikkatini çektiğini fark ettiğim Murat Ülker, bu yeni dünyayı -bence en zor ve en iddialı sektörü olan- gıda sektörü üzerinden değerlendirdiği bir yazı yayınladı.

Murat Ülker, "Günün birinde müşterilerimiz algoritmaların sağlayacağı Halley lezzetini NFT formatında tüketerek mutlu olacaksa biz de onları mutlu etmek için bugünden bunun için hazırlanmaya başlamalıyız.” dedi.

Sanırım bizler de bu sanal evrenin ‘basın’ kısmını şimdiden düşünmeye başlamalıyız…

Böyle gelecek senaryoları her zaman hem heyecanlı hem de korkutucu oluyor ama ‘gelecek de bir gün gelecek.’

Allah ömür verirse biz de yaşayıp göreceğiz…