Türkiye enflasyonla mücadelede ciddi bir savaş veriyor. Ancak konut kiraları, hem bu enflasyonla mücadeleye zarar veriyor hem de maaş zamlarının alım gücüne yapacağı düzeltmeyi silip atıyor.

Eylül 2024 itibarıyla Türkiye genelindeki ortalama konut kirası 18.640 TL, İstanbul’da ise bu rakam 22.000 TL’ye kadar çıkmış durumda.

Oysa, 2024 yılı itibarıyla belirlenen asgari ücret sadece 17.002 TL. Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilen prime esas kazançlara göre Türkiye’de yaklaşık 7 milyon kişi asgari ücretle çalışıyor. 2025 yılına sayılı günler kala, asgari ücrette yapılacak artışlar, Türkiye’nin önemli gündem maddelerinden biri hâline geldi.

ENERJİ AYNI MAAŞ AYNI DOLAR AYNI BU ZAMLAR NEREDEN ÇIKTI

2025 yılı için yüzde 30’un üzerinde bir artış beklenmesine rağmen, ısrarla asgari ücrete sadece yüzde 25’lik bir zam yapılmasını isteyen bir kesim bulunuyor. Bu kesim, yüksek maaş artışlarının enflasyonu körükleyeceğini savunuyor.

İĞNEDEN İPLİĞE ZAMMI ÇALIŞAN YAPMADI

Maaş zamlarının enflasyon üzerinde etkisi olduğu doğru; ancak Temmuz ayında asgari ücrete ara zam yapılmamasıyla işçi maliyetleri aynı kaldı. Enerji fiyatları, akaryakıt fiyatları ve dolar kuru neredeyse sabit kalmasına rağmen, perakende ürün fiyatları sürekli artmaya devam etti. Bu artışları maaşları aynı kalan asgari ücretli yapmadı.
 

ÜCRET ÖDEMELERİNİN MİLLİ GELİR İÇİNDEKİ PAYI KORUNMALI

TÜİK’in dönemsel verilerine göre, 2019’dan bu yana ücret ödemelerinin milli gelir içindeki payı da değişkenlik gösterdi. 2019’da bu oran %30,3 iken, 2020’de %29,9, 2021’de %30,1 ve 2022’de %26,5 seviyelerine geriledi. Ancak geçtiğimiz yıl bu oran tekrar %32 seviyesinin üzerine çıktı ve bu oran korunmalıdır.

KİRA ZAMMI YÜZDE 60,45 ASGARİ ÜCRET YÜZDE 25?

Öte yandan, enflasyonda düşüş sürüyor. Kasım 2024 itibarıyla aylık enflasyon %2,24 artarken, yıllık enflasyon oranı %47,09’a geriledi. Bununla beraber Aralık ayında kira zam oranı %60,45 olarak belirlendi.

Bu veriler ışığında, konut kiralarına yeniden dönmek gerekirse: Türkiye'deki yüksek kira fiyatlarının içinde sadece "4 duvar boş bir daire" bulunuyor. Avrupa’daki gibi elektrik, su, ısınma ve internet gibi temel hizmetler, Türkiye’de bu kira fiyatlarına dahil değil. Türkiye’de kiracılar, binlerce TL’yi sadece 4 duvar için öderken, aynı zamanda faturalar için de bütçe ayırmak zorunda. 

Bu kadar yüksek kira artışlarının yanında olası yüzde 25’lik asgari ücret zammı, sadece işçilerin değil, tüm toplumun genelinde ciddi bir problem oluşturacaktır. Kimse yalnızca kira ödemek için çalışmak istemez. İnsanlar, yaşam kalitelerini artırmak, ailelerine daha iyi bir gelecek sunmak ve topluma katkı sağlamak ister. Ancak kiraların asgari ücreti geçmesi, bu hedefleri hayal olmaktan öteye taşıyor.

ÇALIŞAN HAK ETTİĞİNİ ALDI DİYE ENFLASYON OLMAZ

Yüzde 25'in üzerinde asgari ücret zammının enflasyonu körükleyeceğini savunanların daha inandırıcı ve tutarlı olabilmek adına, çalışan kesime “asgari ücrete çok zam yapılırsa enflasyonla mücadele sekteye uğrar, alım gücünüz düşer” demek yerine, önce aylardır süren sebepsiz fiyat artışlarını açıklamaları gerektiğini düşünüyorum.

FAHİŞ MAAŞ MI FAHİŞ FİYAT MI?

İşte tam da bu yüzden kimse fahiş fiyatla mücadeleyi asgari ücret zammı üzerinden yapmamalı. İşin şu noktası oldukça net, çalışan hak ettiğini aldı diye enflasyon olmuyor, enflasyonu körükleyenler sadece ve sadece aç gözlü fırsatçılar.

Örnek tablo üzerinden bakmak gerekirse;
Aralık 2024 kira artışları (Yüzde 60,2)

15 bin TL kira, 24 bin 67 TL'ye
20 bin TL kira, 32 bin 90 TL'ye
25 bin TL kira, 40 bin 112 TL'ye
30 bin TL kira, 48 bin 135 TL'ye
35 bin TL kira, 56 bin 157 TL'ye
40 bin TL kira, 64 bin 180 TL'ye yükselecek

Peki bu tutarlarda maaşı olan çalışanlara yüzde 25 zam yapılırsa;
Asgari Ücret, 21 bin 252 TL
20 bin TL maaş, 25 bin TL
25 bin TL maaş, 31 bin 250 TL
30 bin TL maaş, 37 bin 700 TL
35 bin TL maaş, 43 bin 750 TL
40 bin TL maaş, 50 bin TL’ye yükselecek