Türkiye, son yirmi yılda “büyük altyapıya” dair sorunları genel anlamda çözdü.
Şimdi bizi daha küçük ama, daha zor olanlar bekliyor….

Büyük altyapı dediğim, şehirlerarası yollar, havaalanları, limanlar, elektrik üretimi, enerji nakil hatları, barajlar, doğalgaz depolama ve dağıtım sistemleri, barajlar, sulama şebekesi ve içme suyu tesisleri, hastaneler, ilk basamak sağlık merkezleri, çöp toplama, arıtma ve atık yönetim sistemleri,  organize sanayi bölgeleri, uydular ve iletişim ağı…

Bunlara göre daha küçük olan ise kentlerin üst yapı işlerini çözmek, gündelik yaşamda belirli kuralları egemen kılmak.

Nedir derseniz, misal kaldırımlar….

Şehirdeki bütün kaldırımlar, tanım itibarı ile yayalara aittir. Ama bizdeki pratik bunun tam tersini gösterir.

Türkiye’de kaldırıma otomobil, hatta otobüs, kamyon park edilir.

İnşaat yapmak isteyen bordür taşlarını kırar. Dahası kaldırımı kafasına göre paravanlar ile, tahtalar ile kapatır

Kaldırımlar, kafelerin lokantaların bedava açık alanıdır. Masaların sandalyelerin işgali altındadır.

Marketler, manavlar, bakkallar için kaldırım kadar güzel bir sergi alanı olamaz. Babasının tapulu malı imiş gibi tezgahlar, malzemeler dizilir.

Memleketin her yerinde mantar gibi biten ikinci el otomobil galeri, kaldırımı bedava teşhir alanı olarak kullanır.

Kaldırımlarımız sadece galerilerin değil, aynı zamanda skuterlerin de park yeridir, isteyen istediği gibi terk eder gider.

Hızlı yemekçilerin önlerindeki kaldırımlar ise motosiklet tarlasıdır. Kaldırımlar, paket servis alanına dönmüştür.
Kaldırımda park etmiş motosikletten daha kötüsü ne olabilir? Tabbi ki kaldırımda seyir halinde olan bir motosiklet! Kaldırımlarımız, motosikletler için adeta alternatif yol konumundadır.

Kalbur üstü muhitlerde kaldırım, çöp konteynerleri ile kesilmiştir. Orta halli kesimlerde ise apartman camlarından kaldırıma atılan çöp poşetleri vakidir.

Yaya kaldırımında hiçbir engel yoksa eğer, kaldırımın kendisi bir engeldir:  30 santimlik yüksekliği ile, motorlu araçlar girmesin diye dikilen bariyer taşları ile, bir metrelik kazıkları ile… Nereye ayağınız takılacak, nereye çarpacaksınız bilemezsiniz.

Tüm gelişmiş ülkelerde yayalar kaldırımlardan yürür. Bizde ise kaldırım, yaya dışındaki her şeye tahsis edilmiş gibidir.  Engeller atlayarak, üzerinize gelen motosikletlerden, her an taciz eden skuterlerden veya kafanıza yağan poşetlerden kaçarak “yaya olmaya” çalışırsınız.

Yaya olmak sadece kaldırımda değil, kaldırımın dışında da zordur. Yaya geçidinde, durakta veya sokakta… Her yerde yaşadığımız hayatın kanun tanımazlığı ile mücadele etmek, her yerde bu başıbozukluğun bedelini ödemek zorunda kalırsınız.

Gördünüz mü işte…  “Küçük sandığımız” sorunlardan biri bile ne kadar da zorlu bir tablo sunuyor.

Daha bunun trafik ışıkları, yaya geçitleri var,
Temiz hava sorunu var,
Şehir ışıkları, yol aydınlatması sorunu var,
Otomobillerde beyaz far sorunu var,
Toplu taşıma sorunu var,
Otopark sorunu var,
Reklam tabelaları sorunu var,
Gürültü sorunu var
Gıda fiyatlarının denetimi sorunu var
Kapalı alanlarda sigara/nargile içilmesi sorunu var
Yetersiz yeşil alan sorunu var
Bozuk şehir içi yollar sorunu var
Otomobillerden sokağa atılan çöp sorunu var
Şehir içinde sürat yapan sürücüler sorunu var
Yağmurlarda tıkanan rögar sorunu var
Şehir içinde bile çekmeyen cep telefonu sorunu var
Sağlıksız gıdaların yaygınlığı sorunu var.
Evlerde çalışmayan internet hizmeti problemi var…

Emin olun saymakla bitmezler. Her biri yaşam kalitesi açısından vazgeçilmez önemdedir. Yaşam kalitesi ise sıradan vatandaşın kendi ülkesine dair algısında en önemli etkendir. Kritik altyapı sorunlarını çözmüş Türkiye’nin gündelik yaşam konularında geride kalması, izan yoksunlarının ağzına laf vermesi ne kadar acı!

Gündelik sorunlar basit gibi görünürler ama çözülmeleri sanılandan daha çok enerji ve zaman gerektirebilir. Akılda tutmak lazım, Sovyetler Birliği uzaya gidebiliyordu ama kadın çorabı imal edemediği için çöktü. Türkiye’yi “küçük sorunlar” üzerinden benzer bir acziyete sürüklemek isteyenlere fırsat vermemeli…

Gaffar Yakınca / Haber7