BAKÜ

Türkiye Azerbaycan arasındaki ilişki tarihinin en iyi günlerini yaşıyor. Özellikle 44 günlük Vatan Savaşı’nda Karabağ’da Türkiye’nin aldığı pozisyon… Azerbaycan’ın 6 Şubat depremlerinden sonra Türkiye’ye yönelik çok önemli katkıları bu iyi günlerin daha da pekişmesine neden oldu.

***

Siyasi ilişkilerin yanı sıra artık ekonomik ve sosyal alanlarda da Azerbaycan ile Türkiye çok yakınlaşıyor.

Bu bağlamda iki gündür Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenen formu takip ediyoruz

Türkiye-Azerbaycan İş Adamları ve Sanayicileri Birliği (TÜİB) ile Azerbaycan Cumhuriyeti İhracatın ve Yatırımların Teşviki Ajansı (AZPROMO) öncülüğünde Azerbaycan-Türkiye İş Formu düzenleniyor. Foruma Türkiye’den Ticaret Bakanı Ömer Bolat ile Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi Başkanı Prof. Göksal Aşan, Azerbaycan’dan Ekonomi Bakanı Mikayil Cabbarov da katıldı.

***

Türkiye ile Azerbaycan arasındaki ticaret hacmi 7.5 milyar dolar civarında. Bunun 2.5 milyar doları Türkiye’nin ihracatı, 4 milyar dolar civar ise Azeraycan ihracatı. Azerbaycan’ın Türkiye’deki yatırımı neredeyse 20 milyar dolar. Bunu mukabil Türk iş adamlarımızın Azerbaycan’daki yatırımı ise 13 milyar dolara yaklaştı.

Böyle bir iç içeliğin yaşandığı iki devletin önümüzdeki dönemde ticaret hacmini 15 milyar dolarak çıkartması hedefleniyor.

***

Azerbaycan’a her geldiğimizde fiziki ve sosyal olarak değişimi görebiliyoruz. Daha iki ay önce Nahçıvan’a Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığımız seyahatte oradaki değişimi sizlerle paylaşmıştık. Haziran ayındaki Bakü ziyaretimizde de başkentin değişimine işaret etmiştik.

Azerbaycan bölgenin Dubai’si olma yolunda hızla ilerliyor.

Bu bağlamda Türk yatırımcı ve iş insanları için Azerbaycan büyük fırsatlar barındırıyor. En önemli fırsat ve imkan ise, dil sorununun olmadığı, geçmiş birlikteliği yaşadığımız Azerbaycan’da Türkiye ve Türk vatandaşlarına yönelik pozitif ayrımcılık hat safhada.

Bir de şunu söyleyelim. Şayet bizler buraları boş bırakırsak, boşluğu dolduracak hem doğulu hem batılı çok aktör var onu da belirtelim.

30 yılı aşkın Azerbaycan’da bulunan TÜİB Başkanı Hüseyin Büyükfırat’ın her defasında işaret ettiği gibi, burası Hazar’ın kapısı.

***

Hazar’ın batısındaki Bakü, Hazar’ın doğusuna ulaşmada da bir kapı niteliğinde. Türk Devletleri Teşkilatı’nın Türkiye ile birlikte çok önmeli aktörü Azerbaycan’a yapılacak her yatırım aynı zamanda Türk Devletlerine de ulaşmanınneredeyse ilk adımı kabul edilebilir.

Neredeysa 250 milyon nüfusa sahip bölge ülkelerine gümrüksüz erişimin kapısı da yine Azerbaycan.

AFEZ Selbest Bölgesi Hazar’ın en büyük serbest bölgesi olma şansına sahip. Teşvikler, vergi muafiyeti yatırım yapmaya elverişli.

***

Açıkçası bunlardan daha çok bizi ilgilendiren kısmı ise özgürleşmiş Karabağ’ın yeniden iskan ve istihdama açılma çalışmaları.

Bu bağlamda Azerbaycan’ın Kültür Başkenti Şuşa hem fiziki hem sosyolojik olarak ayağa kaldırılırken Türkiye’nin önemli kurum ve kuruluşlarına iş düşüyor.

Fuzuli’den, Ağdam’a, Laçin’den Hankendine kadar şehirler, ilçeler, köyler yeniden inşa ediliyor. Hankendi, Laçin gibi bazı şehirler dışındaki Karabağ toprakları neredeyse insansızlaştırılmıştı. Bu bağlamda akıllı şehirler, akıllı köyler inşa ediliyor, mayınlar temizleniyor, yollar açılıyor. Sonra da işin insan boyutu başlayacak. İnsanlar topraklarına dönecek, iskan yeniden başlayacak. İskan ile birlikte istihdam da olacak.

Bu aşamada, iskan ve istihdam için de Azerbaycan kesenin ağzını açmış durumda. Yatırım yapacaklara duyurulur.

ZENGEZUR İLE LAÇİN BÖLGENİN BARIŞI KORİDORLARI OLDUĞUNDA

Azerbaycan toprak bütünlüğünü sağladı sadece bir pürüz kaldı. Zengezur Koridoru!

Zengezur Koridoru, 44 günlük Vatan Muharebesi’nden sonra ateşkes ilan edildiğinde Ermenistan ile varılan mutabakatın en önemli ayağı.

Zira, Azerbaycan’ın Nahçıvan ile ve böylece Türkiye ile doğrudan kara ve demir yolu ile birbirine bağlanması anlamına gelen Zengezur Koridoru’nun açılması için çok yönlü diplomasi çalışıyor. Burada zaman zaman Ermenistan ile zaman zaman İran ile yaşanan sıkıntılara rağmen, Türkiye ve Azerbaycan’ın kararlı tutumu devam ediyor.

En son Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, “Bölgede barış koridorları” diye başlayan cümlesinde Laçin Koridoru ile Zengezur Koridoru’nu aynı cümlede anlaması dikkat çekici!
Hele hele Ermenistan Başbakanı Paşinyan’ı, “Barış Anlaşması” için inisiyatif alma çabası da ha keza.

Türkiye, Ermenistan’ı işbirliği ve barış için cesaretlendiriyor. Azerbaycan, Ermenistan ile anlaşma için çaba sarf ediyor. Paşinyan da bu adımlara adımlarını uydurmaya çalışıyor. Rusya’nın “olumlu” pozisyonu da buna eklenince… Geriye İran’ın “ikincikli” tutumu kalıyor.

Bunu da zamanla aşacağımıza inanıyoruz.

Zengezur Koridoru açıldığında Türkiye, Nahçıvan üzerinden Azerbaycan’a, oradan da Hazar üzerinden Türk dünyasına açılacak. Azerbaycan da Türkiye üzerinden Batı’ya açlmış olacak.

Onun içindir ki Zengezur, hem psikolojik hem stratejik bir öneme sahip.

Şayet barış anlaşması imzalanırsa bu kez Ermenistan Türkiye gümrük kapıları açılır, Ermenistan ile Azerbaycan arasında gidiş gelişler başlar bölgeye barış gelir.

Barışın geldiği yere, sermaye gelir.  Kalkınma olur!

Azerbaycan’ın önümüzdeki 10 yıl içinde serbest bölgesi ile teşviklerle çok kısa sürede Hazar’ın Dubaisi olması içten bile değil.

Yatırım ve iş yapmak isteyenlere duyurulur!