Kıdem tazminatı, iş dünyasında sürekli tartışılan ve işçi ile işveren arasında sık sık karşı karşıya gelinen bir konudur. Ancak bu tazminat, iş mevzuatımıza göre belirli şartların sağlanması durumunda verilir; her iş sözleşmesinin sona ermesi halinde değil.

4857 Sayılı İş Kanunu, 5953 Sayılı Basın İş Kanunu ve 4373 Deniz İş Kanunu'na tabi çalışanlar kıdem tazminatından faydalanabilir. İş Kanunu'na göre, kıdem tazminatı hakkı, 1475 sayılı eski İş Kanunu'nun 14'üncü maddesinde belirtilen koşulların yerine getirilmesine bağlıdır.

Bu koşullar şunlardır:

-İşverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan durumlar gibi belirli nedenlerle iş sözleşmesini sonlandırması.
-İşçinin belirli nedenlerle iş sözleşmesini sonlandırması.
-Muvazzaf askerlik hizmeti nedeniyle iş sözleşmesinin sona ermesi.
-İşçinin emeklilik veya malullük aylığı almak için işten ayrılması.
-Kadın işçinin evlilik sonrası isteğiyle işten ayrılması.
-İşçinin vefatı sonucu iş sözleşmesinin sona ermesi.
-Emeklilik yaşını bekleyen işçilerin isteğiyle işten ayrılması.

Yukarıdaki koşullardan herhangi birini sağlayan ve en az bir yıl kıdem süresine sahip olan işçilere, işveren tarafından kıdem tazminatı ödenmesi yasal bir zorunluluktur.

Kıdem süresi, işçinin işe başladığı tarihten itibaren bir yıl olarak hesaplanır. Deneme süresi, kıdem süresinin başlangıcı olarak kabul edilir. İş sözleşmesinin sona erdiği tarih, kıdem süresinin sonunu ifade eder. Ancak iş sözleşmesi, ihbar süresi kullanılarak sonlandırılıyorsa, kıdem süresi sonu, ihbar süresinin sonu olacaktır.

Kıdem tazminatı hesaplanırken, sürekli para veya parasal karşılık içeren tüm faydalar dikkate alınırken, süreksiz ödemeler dikkate alınmaz.

Ancak kıdem tazminatı ödemeleri, belli bir üst sınırla sınırlandırılmıştır. Bu sınıra aşan ödemeler, kıdem tazminatı olarak kabul edilmez. Bu durum, özellikle kıdem tazminatı kesintileri açısından önemlidir.

2024 yılında birinci dönem için belirlenen kıdem tazminatı üst sınırı 35.058,58 TL'dir. Bu sınıra kadar yapılan ödemelerde sadece damga vergisi kesintisi yapılır. Ancak bu sınırı aşan ödemelerden sosyal güvenlik primi, gelir vergisi ve damga vergisi kesintileri yapılması zorunludur.