Başlıktaki soruyu çok basit ve gereksiz bulabilirsiniz!.. Ama yine de bunu sormak gerekiyor. Çünkü tarihin gördüğü en geniş, en büyük milletlerarası kuruluş… Dünyadaki 206 devletin 198’i buraya üyedir.

Birleşmiş Milletlerin kuruluş gayesi neydi? İkinci Büyük Harp sonrasında, dünya barışını tesis etmek ve dahi uluslararası güvenliği korumak… Ama en baştan beri yanlış esaslar üzerine kurulduğu için, bu misyonu hiçbir vakit yerine getiremedi. O günün (1945) ve bugünün güçlü devletlerinin menfaatlerini korumaya matuf bir teşkilat, zinhar evrensel barış ve istikrar ortamını tesis edemezdi. Nihayet ABD; İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin’in güdümündeki BM’nin ve dünyanın 79 sene sonra geldiği nokta ortada!.. Aradan geçen zamanda sayısız irili-ufaklı savaşlar ve iç çatışmalar baş gösterdi ve on milyonlarca insan hayatını kaybetti… Peki, hâlihazırda durum nedir? Gazze’de yaklaşık bir yıldır İsrail soykırımı hüküm sürüyor. Ölü ve yaralı sayısını tekrarlamaya gerek var mı? Zira soykırım yapılan yerde, insan hayatının manası istatistik seviyesine iner! Gazze’de taş taş üstünde bırakmayan Siyonist-terörist İsrail şimdi de Lübnan’a musallat oldu. Sadece bir günde öldürdüğü Lübnanlı sayısı 492… Dikkat! Sadece tespit edilebilen rakamdır. Bu vahşet devam ederken, Birleşmiş Milletler Teşkilatı nerede? BM Güvenlik Konseyi, Gazze ile ilgili olarak bugüne kadar kaç tane karar tasarısını görüştü? Netice? Bir ateşkes durumu bile sağlanamadı… İsrail savaşı bölgeye yayarken, Rusya-Ukrayna çatışmasının da giderek dünya savaşına dönüşmesinden korkuluyor… BM’nin gündeminde bu savaş ne kadar yer tutuyor peki? Durum o kadar sarpa sardı ki, ABD Başkanı Biden bile, BM Güvenlik Konseyinde reform ihtiyacı olduğunu zoraki itiraf ediyor. Ölme eşeğim ölme, bahar gelecek!..

Sudan’da hâlen korkunç bir iç savaş yaşanıyor… Milyonlarca insan da açlıkla boğuşuyor. Aynı şey üç yıl önce Etiyopya’da yaşandı. Nijerya’da hiç bitmeyen iç çatışmalarda bugüne kadar kaç insanın hayatı söndü? Bu soruyu, yakın geçmişi dikkate alarak, Afrika ülkelerinin en az yarısı için sorabilirsiniz!.. Sadece Afrika’da değil, Asya’da, Avrupa’da, Latin Amerika’da, çatışma ve istikrarsızlık açısından tablo farklı değil. Bütün bunlar karşısında BM’nin düştüğü durum tek kelimeyle içler acısı. O kadar ki, operasyonel görevler için sahaya gönderilen BM görevlileri, gittikleri yerde çözümün bir parçası değil, bizatihi problemin kendisine dönüşüyor… Evet, BM kısaca bu vaziyette. Ve bunun içindir ki, BM’nin en yüksek bürokratı olan Genel Sekreter Antonio Guterres şu çaresiz itirafta bulunuyor: “Bugünün küresel düzeni herkes için fonksiyonel (işlevsel) değil, esasen kimse için işlevsel değil.”

Başa dönersek, BM’nin kuruluşu sırasında gömleğin ilk düğmesi yanlış iliklendiği için sonradan düzeltme imkânı olmadı ve bu hâliyle de olamaz. İlk defa 2014 yılında, BM Kürsüsünden; “DÜNYA BEŞTEN BÜYÜKTÜR” diye seslenen Cumhurbaşkanı Erdoğan, aralıksız olarak reform için bu çağrısını devam ettiriyor. “Dünya beşten büyüktür” haykırışı, giderek daha geniş yankı buluyor… Bakalım fonksiyonunu neredeyse tamamen yitirme noktasına gelmiş BM Teşkilatı kendisini yenileyebilecek mi? Bunu bir dünya savaşı kopmadan yapabilecek mi? Joe Biden’ın cılız sesiyle dile getirdiği reform için gerekli adımlar atılacak mı?

BM Genel Kurulu’nun bu seneki ana teması şöyle: KİMSEYİ GERİDE BIRAKMAMAK; BARIŞ, SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA VE İNSAN ONURU… Size ciddi ve inandırıcı geliyor mu hiç? Gazze’deki Siyonist katliam ve soykırımı tam bir acizlik içinde seyreden BM, bu durumu insan onuru ile nasıl bağdaştırabiliyor? Uluslararası Adalet Divanı, İsrail’in soykırım suçu için gerekli adımları neden hızlıca atamıyor? Mahkemenin alması muhtemel kararları peşinen yok sayan İsrail’in bu küstahlığı karşısında sadece BM değil, dünyanın diğer bütün karar merkezleri harekete geçmek zorunda. Sayın Erdoğan “İnsanlığın Ortak Kürsüsü” diye tanımladığı BM Genel Kurulundan gür bir sesle bütün dünyaya sordu: DAHA NEYİ BEKLİYORSUNUZ? Evet, akan kanı durdurmak için daha ne bekleniyor? Yoksa silah tüccarları daha fazla kazansın diye, Erdoğan’ın dikkat çektiği üzere, görünürde ateşkes istiyormuş gibi yapıp, perde gerisinde İsrail’e ve Ukrayna’ya silah sevkiyatına devam eden ikiyüzlüler bu insanlık suçunu işlemeye devam mı edecekler? Evet, akan  bunca kan karşısında, hiçbir şey yapmayan BM gerçekten ne işe yarar?..

İsmail Kapan / Türkiye Gazetesi