Bir otobüs dolusu gazeteci Antakya’nın ana caddelerinde, ara sokaklarında, bir zamanlar şehir merkezi olan ama şu anda kaldırılan enkazların sonrasında (Tek tük binalar dışında) dümdüz bir araziye dönüşmüş bölgelerinde ilerliyoruz.

Bizimle birlikte otobüste bulunan Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, TOKİ tarafından inşa edilen ve kaba inşaatların yükselmekte olduğu Emek Aksaray mahallesine gelince otobüsü durdurup anlatmaya başlıyor. 

2017 yılında, yani bir önceki bakanlığı döneminde, 6 Şubat depremlerinde dümdüz olan bu mahallede bir Kentsel dönüşüm programı yapılıyor.

Ancak protestolar, gerilimler nedeniyle tören tamamlanamıyor. Kentsel dönüşüm de yapılamıyor tabi. 

Hikayesini daha önce Özhaseki’den dinleyip bu köşede anlatmıştım.

Anlaşmazlık meseleleri arasında 3 daire hak sahibi olacakken 4 tane isterim türü talepler söz konusu. 

Biz etrafa bakınırken, Bakan Özhaseki o gün yaşadıklarını insanın tüylerini diken diken eden cümlelerle anlattı:

“Yalvardık, yakardık, fakat derdimizi anlatamadık. Protestocu gruplar hakim geldiler. Ve burada bize kentsel dönüşüm yaptırmadılar. Burası çok riskli bir yerdi, bunu biliyorduk. Oturdum saatlerce dil döktüm. İnsanları ikna etmek için. Olmadı. Mecburen bırakıp gitmek zorunda kaldık. Kavga ike yapacak bişey yok.
Depremde bu mahalle tamamıyla yerle bir oldu. 
Keşke mani olunmasaydı da bir tek vatandaşımızın canı yanmasaydı. 
Binlerce insan hayatını kaybetti.”

Depremle alakalı çıkartılacak dersler sıralamasında bu acı hikayeleri en başlara koymamız gerekiyor. 
Çünkü meselemiz tam olarak böyle bir yerden başlıyor. 

HATAY’IN HER TARAFINDA YOĞUN ÇALIŞMALAR VAR

Gelin şimdi biraz pozitif şeylerden bahsedeyim. 
Dün bir günü Bakan Özhaseki ile Hatay’da geçirdik. 
Şehrin her yerinde hummalı bir çalışma yürütülüyor. 
Adım başı bir şantiyenin görüntüsü gözümüze ilişiyor. 

Sözün burasında Bakan Özhaseki’nin anlattıklarından şöyle bir alıntı yapalım. 

“Amacımız inşallah 140 bin hak sahibi insanımızın evlerini; ki şu anda da 139-140 bine yakın ya ihalesini yaptığımız veyahut da ihalesini yapmak üzere olduğumuz konutlar var; bunları en geç 1 sene içerisinde bitirmek, sonra da hak sahiplerine bunları teslim etmek. İnşallah bunları yaptığımızda herkes güvenli evlerinde oturmuş olacak."

YENİ BİNALAR SAĞLAM MI DİYE SORDUM. ÖZHASEKİ TOKİ BİNALARI ÜZERİNDEN ÖRNEK VERDİ

Yeni konutların yükseldiği bir bölgede sohbet ederken Bakan beye inşa edilmekte olan binaları işaret ederek “Sağlam mı bu binalar” diye sordum.

Özhaseki, 6 Şubat depremlerine atıfla “TOKİ sınıfı geçti herhalde.” diye başlayıp devam etti: 

“Hem de pekiyi ile geçti. Eskiden ben uzun süre Kentler Birliği Başkanlığı yaptım. Bizim oradaki hocalarımız, TOKİ konutları deyince biraz kekremsi bir şekilde “ Ha TOKİ mi ya” derlerdi. 
Şimdi herhalde herkes TOKİ’nin yaptığı bir evde yaşamak istiyor. Bu depremde yıkılan bir tane bile TOKİ evi olmadı. Yani o yüzden bu yapılanlar sağlam.” 

Bakan Özhaseki, 5,5 ay kadar önce yaptığımız televizyon programında deprem bölgesine  bütçeden aktarılan kaynakla alakalı olarak “Bize herhangi bir kısıt yok” demişti. 

Hatay’da gördüklerimiz, gerçekten de kaynak anlamında hiçbir şeyin esirgenmediğini gösteriyor. 

DEPREM KONUTLARININ TAMAMININ 2025 EYLÜL AYINA KADAR TESLİMİ HEDEFLENİYOR

Hatay ve diğer deprem bölgelerine dair paylaşacağım bilgi ve veriler gerçekten büyük bir özveri ile bu çalışmaların yürütüldüğünü ve yaraların sarılması anlamında epeyce mesafe kat edildiğini gösteriyor. 

Şöyle ki:

-Deprem bölgesinde, AFAD’a göre 400 bin 904 konut ve 40 bin 486 iş yeri olmak üzere toplam 441 bin 390 hak sahibi bulunuyor. Bu sayılar hukuki süreçlere göre güncelleniyor.
 
-Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı; afet bölgesinde 395 bin 649 konut ve 37 bin 156 ticari alan olmak üzere toplam 432 bin 805 bağımsız bölümün inşasını sürdürüyor.
 
-1.240 şantiyede, 110 bin kişilik işçi ordusuyla çalışılıyor.
 
-Bugüne kadar 11 şehirde 76 bin konut teslim edilmiş. 

-İllere göre teslim edilen konut sayısı;
Kahramanmaraş: 17.592
Gaziantep: 14.710
Hatay: 10.889
Adıyaman: 8.216
Malatya: 7.881
Diyarbakır: 4.415
Osmaniye: 3.572
Elâzığ: 3.093
Şanlıurfa: 2.446
Adana: 2.316
Kilis: 1.494
 
Şeklinde.

-Bu yılın sonuna kadar, toplamda 200 bin konut hak sahiplerine teslim edilecek.
Deprem konutlarının tamamı, 2025 yılının Eylül ayına kadar, hak sahibi depremzedelere teslim edilecek. 

-Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, depremden hasar gören şehirlerin merkezlerini, ana caddelerini, bizzat inşa ediyor. Bunun gerekçesi, şehirlerin meydanlarının o şehrin kimliği olmasıyla alakalı.  

-Bakanlık, afetten zarar gören şehirlerin altyapıları için belediyelere 64 milyar TL hibe desteği veriyor. Bunun için de belediyelere herhangi bir borçlandırma yapmıyor.

HATAY’LA İLGİLİ RAKAMLAR…

Hatay’da AFAD, 139 bin 879 konut, 15 bin 603 ticari alan olmak üzere toplam 155 bin 482 adet hak sahibi tespit etmiş.
 
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 130 bin 363 adet konut ve 12 bin 392 ticari alan olmak üzere toplam 142 bin 995 adet bağımsız bölümün yapımına devam ediyor.
 Bakanlık, şu ana kadar Hatay’da afetzedelere 10 bin 889 konutun teslimini gerçekleştirdi.
 
Bakanlık, aynı zamanda Hatay’da yürütülen altyapı çalışmaları kapsamında belediyeye toplam 14 milyar 200 milyon TL hibe desteği veriyor.