Rusya Esad'sız Suriye mi önerecek? Doha zirvesinden ne bekleniyor?
- GİRİŞ07.12.2024 08:22
- GÜNCELLEME09.12.2024 08:52
Esad karşıtı muhaliflerin yıldırım hızıyla ilerleyen harekatı, Suriye’yi bir hafta içerisinde bambaşka bir denklemin içine çekti.
Rejim birliklerinin yaşadığı bozgun, bütün dengeleri altüst etti.
Şöyle bir senaryo vardı:
Daha doğrusu bir soru:
Acaba muhalifler, Hama’yı ele geçirdikten sonra orada bekleyip, diplomasiye bir şans vermeyi, mevcut kazanımları koruma amaçlı müzakereler yürütmeyi düşünürler mi diye.
Rejim de Hama’yı tutmak için direnç göstermeye çalıştı.
Ama olmadı.
HAMA’NIN MUHALİFLERİN ELİNE GEÇMESİ, ŞAM’IN UYKULARINI KAÇIRDI
Hama rejimin elinde kalsaydı, muhaliflerin Halep’teki hakimiyeti sürekli olarak tehdit altında kalacaktı.
Hama’nın muhaliflerin eline geçmesi ise, Şam’daki rejim unsurlarının uykularını kaçıracaktı.
Muhalifler burada da kazanınca ikinci şık, kendisini gösterdi. Rejim artık kendisini Şam’da da rahat hissetmiyor.
Dün enteresan bir iddia gündeme geldi.
Şam’ın merkezindeki radyo ve televizyon binası ile Genelkurmay binasında bazı çatışmaların yaşandığı yönünde bir iddia idi bu.
GÜNEY’DE DE REJİM KAYBEDİYOR… DERA’YA DİKKAT…
İdlip, Halep, Hama, Humus hattı dışında Suriye’nin diğer bölgelerinde de rejime karşı ataklar kendisini göstermeye başladı.
İçeriden, iç dinamiklerin harekete geçmesiyle ortaya çıkan gelişmeler bunlar.
Dün öğleden sonra AFP, Esad güçlerinin Humus kentinden çekilme kararı aldığını duyurdu.
Suriye’nin güneyindeki Dera şehrinin merkezinde bulunan Ömer Camii’nde Suriye devrimi bayrağı açıldı. Orada da çok sayıda bölge, muhaliflerin kontrolüne geçti.
Rejim güçleri Deyrizor il merkezi ve diğer kırsal bölgeleri ise, terör örgütü PKK/YPG’ye bırakarak Şam’a çekilmeye başladı.
Şu anki görüntü Esad rejimi ülkenin dört bir tarafından güçlerini çekerek Şam’da tutunmaya çalışıyor.
İRAN DESTEK AÇIKLAMASI YAPTI AMA…
Bugün Katar’ın başkenti Doha’da Astana üçlüsü olarak kabul edilen Türkiye, Rusya ve İran’ın Dışişleri bakanlarının toplantısı olacak.
Bu toplantıda, Türkiye’nin nasıl bir yaklaşımla hareket edeceğine dair işaretleri, dün İstanbul’da Cuma namazı çıkışında yaptığı açıklama ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan verdi.
Erdoğan önce, “İdlip, Hama, Humus ve hedef tabii Şam. Muhaliflerin bu yürüyüşü devam ediyor. Temennimiz kazasız belasız bir şekilde Suriye’deki bu yürüyüş devam etsin.” Dedi.
Sözlerinin devamında ise, “Esad’a bir çağrımız olmuştu. Gel Suriye’nin geleceğini birlikte belirleyelim” demiştik. Ne yazık ki bu işte olumlu bir cevap alamadık.” İfadelerini kullandık.
“Çağrımıza olumlu yanıt verseydin bunlar olmazdı” şeklinde bir ima taşıyor bu açıklama.
Ama Erdoğan bu konuda yerden göğe kadar haklı değil mi?
Bu durum, yani Erdoğan’ın siyasi risk alarak yaptığı çağrıların cevapsız kalması, diplomasi masasında Türkiye’ye önemli bir koz da vermiş oldu.
PEKİ DOHA’DAN HANGİ SONUÇLAR ÇIKACAK?
Masanın kurulması, diyalog kurmak, müzakereler yapmak, pazarlıklar yürütmek önemli tabi.
Ancak, Suriye özelinde (Genelde de öyledir de) edindiğimiz şöyle bir tecrübe var:
Masanın tarafları, sahadaki güçleri kadar ağırlıklarını oraya koyabiliyor.
Dün, İran adına Doha’ya hazırlık babında bir gelişme yaşandı.
Bağdat’ta İran, Irak ve Suriye dışişleri bakanları bir araya geldiler.
Kameralara gülümseyerek “Yıkılmadık, ayaktayız” pozları verildi.
Esasen Rusya’nın tutumu daha bir önem taşıyor bu aşamada.
Ruslar, birkaç bombardıman dışında Esat rejimine destek sayılabilecek nitelikte bir eylemde bulunmaktan uzak durdu bu son süreçte.
Muhaliflerin Halep’e girdikleri ilk gün yapılan Kremlin açıklamasında bu tutumun işaretleri kendini göstermişti zaten.
Kremlin o açıklamasında Rejimi ülkede kontrolü sağlamaya davet ediyordu.
Yani, “Bizden pek bir şey beklemeyin, kendi sorumluluğunuzu yerine getirin” biçiminde anlaşılabilecek bir açıklamaydı o.
Rejim bozguna uğrayınca bugünlere geldik.
RUSLAR ESADSIZ BİR SURİYE FİKRİNE Mİ YÖNELDİ?
Dün, bölge kaynakların atfen, şöyle bir haber gündeme geldi:
Doha’daki toplantıda Rusya ve Türkiye’nin bir uzlaşmaya varması halinde Esad ve ailesi ile BAAS yetkililerinden bazılarının ülkeyi terk edeceği yönünde bir haberdi bu.
Yine aynı haberlere göre Rusya, Doha’da muhaliflerin talep ve tutumunu iletecek olan Türkiye’ye Esad’sız geçiş süreci için bazı isimler önerebilir.
Suriye sahasındaki gidişatı etkileyebilecek sonuçları itibarıyla bugün gözler Doha’da olacak.
Diplomasinin marifetleri bakalım ne tür sonuçları karşımıza çıkaracak.
Mehmet Acet / Haber7
Yorumlar35