Önümde duran GENAR Araştırma’nın Şubat ayı Türkiye raporunu etraflı bir şekilde inceledikten sonra, Dış Politika ile alakalı sorulara verilen cevaplar üzerinden oluşan tablonun bir hayli dikkat çekici olduğunu fark ettim. 

Türkiye genelinde, 81 ilde, 18 yaş üstü 2200 kişiyle yapılan görüşmeler üzerinden oluşturulan araştırma sonuçlarında, halkın dış politika konularına yaklaşımını yansıtan önemli verilere ulaşılmış. 

Birazdan aktaracağım o verileri.  

Ama önce konumuzu biraz açalım. 

AK Parti iktidarları Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde sürekli dışa açık ve pro-aktif bir dış politika izledi, izlemeye devam ediyor. 

Özellikle 2016 yılından itibaren, 15 Temmuz darbe girişiminin savuşturulmasıyla ‘muktedir olma’ kabiliyeti artan hükümetin, dış politikada izlediği tutum ve aldığı aksiyonlar etkili sonuçlar üretti. 

“Bağımsız Dış Politika” kavramının geride kalan son 9 sene içinde sıkça kullanılır hale gelmesi, biraz da bu dönemde dışarıdan müdahale ve Türkiye’yi kontrol altında tutma (zapt etme) girişimlerinin püskürtülmesiyle de alakası var tabi. 

Türkiye’nin Savunma Sanayii’nde elde ettiği müthiş başarılar, İHA/SİHA teknolojisinde dünya lideri haline gelmesi, dış politikada elde edilen başarılara doğrudan ve çok ciddi katkılar üretti. 

TİKA, Yurtdışı Türkler Başkanlığı, Maarif Vakfı, Yunus Emre Enstitüsü gibi Türkiye’nin ‘yumuşak gücünü’ temsil eden kuruluşların AK Parti’nin ilk yıllarından beri yurtdışında Türkiye algısına verdiği pozitif katkı da son derece önemli oldu tabi. 

GENAR’ın bulduğu sonuçlara gelmeden önce bağımsız, çok yönlü ve pro-aktif dış politika anlayışına bire bir uyan bir örnek olarak Rusya/Ukrayna savaşı boyunca Ankara’nın izlediği politikaya dair bir cümle kurmak istiyorum. 

Rusya’nın, egemen bir devlet olarak Ukrayna’yı işgaline net bir şekilde karşı çıkan, öbür yandan Batı’dan gelen yaptırım baskılarına boyun eğmeden Rusya yaptırımlarına katılmayan, ikili ilişkileri muhafaza eden, bu tutumuyla savaş halindeki iki ülkeden de düşmanlık görmediği gibi yakınlık gören, arabuluculuk misyonunu üstlenebilen ve hepsinden önemlisi halkı, 3 yıl boyunca, bu savaşın bedellerinden mümkün olduğunca uzak tutan, Ukrayna’dan motor, Rusya’dan ucuz gaz almaya devam eden bir ülke oldu Türkiye. 

HALKIN %72,2’Sİ İZLENEN BAĞIMSIZ DIŞ POLİTİKAYA DESTEKLEDİĞİNİ SÖYLÜYOR

GENAR’ın araştırmasının sonuçları, bu ülkede yaşayıp da, aidiyeti, vatanseverlik duyguları güçlü herkesi memnun edecek bir yönü var. 

O da şu: 

Hükümetin izlediği ‘Bağımsız Dış Politikaya’ toplumda geniş bir destek söz konusu. 

Ankete katılanların %72,2’si, Türkiye’nin Dış Politikasına desteklediğini söylüyor. 
Geri kalanı da ‘Desteklemiyor’ diye düşünmemeli. 

%13,4’lük kesim Bağımsız dış politikaya destek vermediğin söylerken, %14,4’lük kesim, fikrinin olmadığını beyan etmiş. 

Araştırmanın Dış Politika ile alakalı bölümünü yorumlayan Prof. Dr. Enes Bayraklı bu durumu şöyle değerlendiriyor: 

“…Araştırmamızın sonuçları, ilk bakışta, parti ayrımı gözetmeksizin Türkiye vatandaşlarının büyük çoğunluğunun yürütülen dış politikadan ve bunun sonuçlarından memnun olduğunu göstermektedir. Özellikle Türkiye’nin bağımsız bir dış politika çizgisinde ilerlemesi, katılımcılar tarafından en fazla destek gören husus olarak öne çıkmaktadır.”

CHP’LİLERİN YARISI BAĞIMSIZ DIŞ POLİTİKA ANLAYIŞINA DESTEK VERİYOR

%72,2 oranının içinde CHP’li olduğunu söyleyenlerin %50,3; DEM Parti’ye oy verdiğini söyleyenlerin %43,3 oranında muhalefette olmalarına rağmen yüksek sayılabilecek oranda destek vermelerinin altını çizmek gerekiyor. 

AZERBAYCANLA DAYANIŞMA… AFRİKA AÇILIMI… ORTADOĞU’DA AKTİF ROL…

Konu bazlı bakıldığında, toplumda dış politika konuları arasında en fazla Azerbaycan’la dayanışma başlığının (%74,6) öne çıktığı görülüyor. 

Erdoğan’ın öncülüğünde ete kemiğe bürünen Türk Devletler Teşkilatına olan destek de bir hayli yüksek: %65,5.

Bunun dışında Afrika açılımı ve Ortadoğu politikaları konusunda toplumun önemli bir kesiminde bilgisizlik, yahut fikirsizlik durumunun olduğu görülüyor. 

Afrika açılımına destek toplamda %52,9 olarak karşımıza çıkarken, %28,3’lük bir kesim, fikrim yok şıkkını işaretlemiş. 

“NE İŞİMİZ VAR ORTADOĞU BATAKLIĞINDA” DİYE DÜŞÜNENLER AZINLIKTA

Benzeri bir durum Türkiye’nin Ortadoğu’daki aktif rolü ile alakalı sorularda karşımıza çıkıyor. 

Türkiye’nin Ortadoğu politikasına destek %49,5 oranında çıkarken, bu soruya da %33,0’lük bir kesim “Fikrim Yok” cevabını vermiş. 

Bu başlıkta hükümetin Ortadoğu politikasına olumsuz yaklaşanların oranı %17,5’te kalıyor ki, bu durum, “Ne işimiz var oralarda” tezini savunan kimi CHP’liler için kötü bir haber olarak temayüz ediyor. 

Fikrim yok diyenleri hariç tutarsak Türkiye’nin Ortadoğu’daki aktif tutumuna destek verenlerin oranının, destek vermeyenlere göre 3 kat daha fazla olması, “Ne işimiz var Ortadoğu bataklığında” söyleminin toplumsal karşılığının zayıflığını göstermesi bakımından hayli dikkat çekici bir veri olarak karşımızda duruyor. 

Her durumda, Türkiye’nin içe kapalı olduğu dönemlerin aksine, dış politikaya dönük yükselen bir farkındalık olduğu aşikar. 

Mehmet Acet / Haber7