Dost ve kardeş ülke Sudan, zor bir dönemden geçiyor. Sudan’ın eski lideri Ömer el Beşir’in devrildiği darbeden bu yana istikrarın sağlanamadığı Sudan, şimdi ise bir iç savaşın eşiğinde.

Sudan, ordu komutanı Abdulfettah Burhan ile Hızlı Destek Kuvvetleri komutanı ‘Hamideti’ lakaplı Muhammed Hamdan Daklu arasında (15 Nisan 2023) patlak veren çatışmalar, defalarca imzalanan ateşkes anlaşmalarına rağmen aralıksız devam ediyor olması sonucu ülkede yaşanan kaos sona erdirilemez ise ülke dünyanın en kötü iç savaşlarından birine sürüklenmiş olacak. 

Başkentin güneyindeki Yermuk semti, kuzeyindeki Bahri kenti ile batısındaki Kuzey Darfur ve Kuzey Kurdufan eyaletlerinde, ilan edilen geçici ateşkes anlaşmasına uyulmaması nedeniyle taraflar arasında çatışmalar ülkeyi bölünme tehlikesiyle karşı karşıya getirdi.

Uluslararası Toplum adına başlatılan girişimlerin başarısız kalmasının sebebi ise emperyalist ülkelerin Sudan üzerindeki çıkar hesaplarının bir sonucudur.

Bu duruma nasıl gelindi?

2019’da ülkeyi 30 yıl boyunca yöneten Ömer el-Beşir’den görevi devralan ancak 24 saat geçmeden istifa eden, Orgeneral Avad Muhammed Ahmed bin Avf ardından yerine Korgeneral Abdul Fattah Abdulrahman Burhan geldi.

“Hemeti” olarak da bilinen yardımcısı General Muhammed Hamdan Dagalo ise 100 bin kişilik paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK)’nın başında bulunuyordu.

İki general anlaşmazlığa düşmüş ve Sudan ordusu içinde bölünme yaşandı.

General Burhan, çatışmaların baş sorumlusu olarak suçladığı “Hemeti” olarak da bilinen yardımcısı (Hemeti) lakaplı General Muhammed Hamdan Dagalo hakkında yakalama kararı çıkarıldığı ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK)’nın “isyancı milis güç” kategorisine alındığını belirtmesi karşılıklı restleşmeyi getirdi ve iç savaşa  dönüşecek silahlı çatışma başlatılmış oldu.

Ülkede insani kriz 

Sudan’ın farklı bölgelerinde ordu ile paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki kanlı güç mücadelesi büyük bir insani trajedisini beraberinde getirdi.

Sudan’da 3. ayına giren çatışmalarda yaklaşık 2.500 kişi hayatını kaybetti, 7 bine yakın kişi yaralandı.

Ateşkes kararları ile uluslararası yaptırım tehditlerine rağmen aralıksız süren çatışmalar nedeniyle Birleşmiş Milletlere (BM) göre, 9 milyon kişi insani yardıma muhtaç duruma geldi, 2 milyon 900 bin kişi canını kurtarmak için komşu ülkeler Mısır, Etiyopya, Çad ve Güney Sudan’a kaçtı. 

İş yerlerinin yağmalandığı, hedef gözetmeden karşılıklı rast gele açılan ateş ile hava ve kara bombardımanları sonucu çok sayıda savunmasız sivil hayatını kaybetti ve de kaybetmeye devam ediyor.

Henüz kaçamayıp evlerinde kalan Sudanlılar ise, su ve elektrik kesintileri ve gıda kıtlığı ile kriz yaşıyor.

Hastanelerin çatışmalardan zarar gördüğünü, ilaç ve tıbbi malzeme stoklarının tükendiği için ameliyatların yapılamadığı içinde bulunulan durum için acil yardım ve destek çağrısında bulunması gerçekten acı bir durum.

Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) Sudan’da iç savaş nedeniyle daha önce görülmemiş bir sağlık krizi yaşandığı müdahale edilmezse toplu ölümler yaşanacağı uyarısı ülkenin içine sürüklendiği büyük çıkmazı ve yıkımı göz önüne seriyor.

Sükûnet ve diyalog şart

Eğer girişimler sonuçsuz kalır ise Sudan, Suriye ve Libya’daki iç savaşların bir benzerini hatta daha kötüsünü yaşayacak. 

Sudan’daki tüm kesimler, sükunet ve diyalog temelinde Sudan’ın sorunlarına ulusal uzlaşı yoluyla kalıcı çözüm bulma adına tüm taraflar milli bir mutabakat için bir araya gelmeli.

Aksi halde ülke bölünecek, Sudanlılar büyük bir sefalet yaşayacak ve Sudan devleti çökecektir.

Dileğimiz ve duamız, dost ülke Sudan’ın birliği ve kardeş Sudanlıların huzur ve güvenidir.

Yeni Akit