Yıllardır konuşulan ama bir türlü çözüm bulunamayan ve nedense sürekli gündemde tutulmasına rağmen bir arpa boyu ilerleyemeyen bir sorunumuz var: 

Sarı Taksi diye bilinen ticari taksiler… 

Meselenin birçok yönü var: 

*Yolcuya davranış şekli 

*kural tanımazlık gibi… 

Bu konuya başlamadan önce belki de en başta şunu söylemek lazım. 

Bu yazıyı yazma nedeni olan; işini doğru yapan ticari taksi sürücüleri var. Onlar, gerçekten bunu bir esnaflık, bir meslek olarak yapıyorlar ve içlerindeki çürük elmalardan da rahatsızlar. 

Bunu söyledikten sonra çürük elmaların yaptıklarını da tek tek saymak yerine başlıklar halinde incelemenin daha doğru olacağı kanaatindeyim.

*Yolcu ve diğer sürücülerle münasebetleri açısından, 

*Trafik kurallarına uymaları ya da uymamaları açısından,

*Trafik yoğunluğunu arttırmaları açısından 

farklı değerlendirmeler yapılabilir. 

Ancak burada gözden kaçan önemli bir nokta var. 

O da; turizm!.. 

İstanbul taksileri, yabancı kanallarda yayınlanan belgesellerde Türkiye'yi rezil ettiler. 

Özellikle Sultanahmet ve Taksim başta olmak üzere turistik mekanlardaki sarı taksiler yolcu kazıklamaları ile ünlü oldu. 

Bu kötü şöhret ülkemizi yurt dışında rezil ederken suçlamaları kabul etmedikleri gibi bir de işin içinde komplo var diyerek topu taca attılar.

Peki, bu sorun yıllardır konuşulmasına rağmen neden çözüm üretilemiyor? 

Sanıyorum burada konuyu çözüme ulaştıracak kimselerin basiretsizliği ya da etkisizliğinden bahsedilebilir. 

Nitekim ticari taksi adı üstünde “ticari bir kuruluş.” 

Yani bir esnaf müessesesi. 

Şimdi çok basit bir soru soralım: 

Bir bakkalınız olsa… 

Bakkalda müşteriyi kazıklayan, müşteriye kötü davranan, dolandırıcılık yapan, üstelik kendisine de toz kondurmayan birini çalıştırır mıydınız?

Eğer söz konusu sarı taksilerse cevap “Evet” oluyor. 

İnanılır gibi değil! 

Madem ki böyle bir sorun var sorunun çözümü için hiçbir şey yapılamaz mı? 

Tabii ki yapılabilir. 

Geçtiğimiz günlerde mesleğin duayeni sayılan birkaç taksiciyle konuştum. 

Örneğin şöyle birkaç çözüm önerisi sundular. Tartışılabilir belki. 

*Yaşanan olumsuzluklarda şu anda ceza taksiye kesiliyor. 

Yani sürücü ne hata yaparsa yapsın cezayı gören ticari taksi oluyor. 

Daha açık anlatmak gerekirse yukarda verdiğimiz bakkal örneği var ya! Hatalı çalışan nedeniyle bakkal kapatılıyor.

*Bir puanlama sistemi getirilse ve ceza araca yani ekmek teknesine değil kişiye yani sürücüye kesilse, ceza puanını doldurduğunda ise bir daha taksi sürücülüğü yapamasa bir çözüm üretilmez mi? 

*Bütün taksilerde araç içi kamera zorunlu hale getirilse… 

*Şu anda Uber, TAG gibi uygulamaların yaptığı sistemin benzeri olarak sürücüler yolcular tarafından değerlendirilse… 

*Bir şikayet olması durumunda bir merkezden ceza uygulansa… 

Çok mu zor? 

Gerçekten çözüm isteniyorsa konunun muhatapları bir masa etrafında toplanıp çözüm üretebilirler… Ama olmuyor! 

Taksiciler hatayı kabullenmek istemiyor, taksicileri eleştirenler ise düzelebileceklerine dair bir adım atmak istemiyor. İş burada tıkanıyor.

Zaten tüketici bilinci olmayan yolcu da ortada kalıyor.

Şimdi bir soru daha soralım:

Acaba yolculuk paylaşımlı uygulamalar ne kadar verimli?

Örneğin araca uygulanan yıldız değerlendirmesi hiçbir anlam ifade etmiyor. 

Çünkü çok kolay bir yazılımla halledilebilmesine rağmen “daha yüksek puanlı şoför seçme” diye bir olanak yok. 

Yani bir puan veriliyor ama o puanı sadece görüyorsunuz. Hiçbir işe yaramıyor. 

Eğer puan çok düşük olursa ancak o zaman ceza veriliyor. 

Örneğin yüksek puanlı yolcu ya da yüksek puanlı sürücü seçme opsiyonu da eklense…

Ayrıca yurt dışındaki örneklerinde birebir gördüğüm bir sorun daha var.  Bu uygulamalarda uzun vadede sürücü ve araç kalitesi çok düşüyor. 

Bunun önüne geçmek için de belki bir model yılı şartı getirilmesi gerekiyor. 

“Hangisi yasal, hangisi yasa dışı?” bu yazının konusu değil. 

Gerisi karar vericilerin işi.