Yeni bir çağın başladığını söylersek abartmış olmayız. Son yıllarda yapay zekâ (YZ) adından sıkça söz ettiriyor ve hayatın hemen her alanına dahil olmaya devam ediyor. Peki, yapay zekâ neden bu kadar ilgi çekiyor?

Yapay zekânın bu denli tercih edilmesinin temel sebeplerinden biri, insan faktörünün hata yapma olasılığının yüksek olmasıdır. İnsanlar ne kadar başarılı olsalar da yorgunluk, dikkat dağınıklığı ve insan doğasına bağlı sınırlamalar nedeniyle hatalar yapabilirler. Yapay zekâ ise düşük hata oranı ve yüksek doğruluk payı ile tercih edilen bir teknoloji hâline gelmiştir.

Yapay zekânın en fazla etkili olduğu alanlardan biri tıptır. Gelişmiş ülkelerde bu konuda birçok bilimsel araştırma yapılmakta ve tıbbi uygulamalarda kullanılmaktadır. Özellikle tanı (teşhis) ve tedavi süreçlerinde yapay zekâ, hekimlerin en büyük yardımcılarından biri hâline gelmiştir. Yapay zekâ destekli sistemler, büyük miktarda veriyi analiz ederek daha hızlı ve doğru sonuçlar elde edilmesini sağlamaktadır.

Yapay zekâ, tıbbi görüntüleme tekniklerinde (MR, BT, röntgen) analizler yaparak doktorların gözden kaçırabileceği detayları tespit edebilmektedir. Bu sayede teşhislerin doğruluk oranı artmakta ve hastalıklar erken evrede belirlenebilmektedir. Derin öğrenme algoritmaları, kanser gibi ciddi hastalıkların daha erken tespit edilmesine olanak tanımaktadır.

Günümüzde radyolojik görüntüleme teknikleriyle elde edilen sonuçlar, hekimler tarafından değerlendirilmekte ve insan faktörünün devrede olması nedeniyle hata payı bulunabilmektedir. Ancak yapay zekâ destekli sistemlerle, hekimlerin gözünden kaçan detaylar belirlenerek teşhislerin daha isabetli olması sağlanmaktadır. Yakın gelecekte, makine öğrenimi ve yapay zekâ tabanlı analizlerin daha yaygın kullanılmasıyla, tanı süreçlerinde hata payı önemli ölçüde düşecektir.

Ayrıca, yapay zekâ destekli kan ve biyopsi analizleri sayesinde kanser gibi hastalıkların erken tespit edilmesi sağlanmaktadır. Genetik analizler ve biyomarker tanımlamaları sayesinde hastalık riskleri önceden belirlenerek koruyucu tedavilerin uygulanmasına olanak tanınmaktadır. Yapay zekâ destekli tanı sistemleri, nadir görülen hastalıkların teşhisinde de büyük avantaj sağlamaktadır. Özellikle genetik hastalıkların tespitinde, DNA dizileme verileri analiz edilerek doğru teşhis oranı artırılmaktadır.

TEDAVİDE YAPAY ZEKÂ

Modern tıpta kişiselleştirilmiş tedaviler giderek önem kazanmaktadır. Hastaların genetik yapıları, yaşam tarzları ve tıbbi geçmişleri göz önünde bulundurularak en uygun ilaç ve tedavi yöntemleri belirlenmektedir. Yapay zekâ, büyük veri analizi sayesinde bireysel hasta verilerini değerlendirerek en etkili tedavi planlarını oluşturabilmektedir.
Bunun yanı sıra, robotik cerrahi sistemleri cerrahların daha hassas operasyonlar gerçekleştirmesine yardımcı olmaktadır. Yapay zekâ destekli robotik cerrahiler, minimal invaziv cerrahi uygulamalarında hata riskini azaltarak daha başarılı ameliyatların gerçekleştirilmesini sağlamaktadır.

Ayrıca, ilaç geliştirme süreçlerinde de yapay zekâ önemli bir rol oynamaktadır. Yeni ilaçların geliştirilmesi ve test edilmesi süreçlerinde yapay zekâ destekli simülasyonlar kullanılarak daha hızlı ve etkili ilaçlar üretilebilmektedir. Klinik araştırmalarda hastaların tepkileri analiz edilerek ilaçların etkileri optimize edilebilmektedir.

Bunun yanı sıra, yapay zekâ hastalıkların tedavi süreçlerini yönlendirme konusunda da büyük katkı sunmaktadır. Örneğin, depresyon ve anksiyete gibi psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde, bireylerin davranış kalıplarını analiz eden sistemler sayesinde kişiye özel terapi yöntemleri geliştirilebilmektedir. Aynı zamanda, yapay zekâ destekli rehabilitasyon programları, felçli hastaların fiziksel iyileşme süreçlerini hızlandırmak için kullanılmaktadır.

YAPAY ZEKÂ DESTEKLİ SAĞLIK HİZMETLERİ

Yapay zekâ, sadece teşhis ve tedavi süreçlerinde değil, sağlık hizmetlerinin genel yönetiminde de etkin bir rol oynamaktadır. Yapay zekâ destekli chatbotlar ve sanal asistanlar, hasta sorularını yanıtlayarak randevu süreçlerini hızlandırmakta ve sağlık hizmetlerine erişimi kolaylaştırmaktadır. Ayrıca, hastane yönetim sistemlerinde yapay zekâ kullanılarak hasta kayıtları düzenlenmekte ve iş yükü azaltılmaktadır.
Uzaktan hasta takibi ve tele-sağlık uygulamaları sayesinde kronik hastalıkların yönetimi daha etkin hâle gelmektedir. Yapay zekâ destekli giyilebilir teknolojiler, hastaların sağlık durumlarını sürekli izleyerek anlık veri sağlamakta ve erken uyarı sistemleri geliştirmektedir.

Ayrıca, pandemiler gibi küresel sağlık krizlerinde yapay zekâ, bulaşma modellerini analiz ederek salgınların yayılma hızını tahmin edebilmekte ve önleyici tedbirler alınmasına yardımcı olmaktadır. Yapay zekâ, sağlık çalışanlarının iş yükünü hafifletirken aynı zamanda hastaların tedavi süreçlerini daha etkin yönetmelerine olanak tanımaktadır.
Sağlık sektöründe kullanılan yapay zekâ tabanlı dijital platformlar, hastaların kendi sağlık verilerini takip etmesine de olanak tanımaktadır. Akıllı telefon uygulamaları ve sağlık izleme sistemleri sayesinde bireyler, tansiyon, kan şekeri ve kalp ritmi gibi önemli sağlık parametrelerini sürekli kontrol edebilmekte ve gerektiğinde doktorlarına danışabilmektedir.

SONUÇ

Yapay zekâ, sağlık sektöründe teşhis ve tedavi süreçlerinde büyük avantajlar sunmaktadır. Daha hızlı ve doğru teşhis, kişiselleştirilmiş tedavi yöntemleri ve gelişmiş sağlık hizmetleri ile hastaların yaşam kalitesi artırılmaktadır. Gelecekte yapay zekânın sağlık alanındaki rolü daha da genişleyerek, insan sağlığını koruma ve geliştirme konusunda kritik bir unsur hâline gelecektir.

Bununla birlikte, etik ve güvenlik konularının da göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Yapay zekânın sağlık sektöründeki kullanımıyla ilgili hasta mahremiyeti, veri güvenliği ve etik sorumluluklar konusunda düzenlemeler geliştirilmelidir. Yapay zekânın hekimlerin yerini alması değil, onları destekleyen bir araç olarak konumlandırılması önemlidir. İnsan odaklı bir yapay zekâ yaklaşımı benimsenerek, tıbbi uygulamalarda daha güvenilir ve etkili çözümler sunulabilir.

Ayrıca, sağlık profesyonellerinin yapay zekâ konusunda eğitilmesi, bu teknolojilerin verimli ve doğru şekilde kullanılmasını sağlayacaktır. Yapay zekâ ile insan zekâsının birleşimi, geleceğin sağlık sistemlerinde daha başarılı ve sürdürülebilir çözümler sunacaktır.

 Muzaffer Şafak / Haber7