Kanal 7 Medya Grubu 30. yılını kutluyor. Biz de, kısa bir değerlendirmeyle nice 30 yıllara diyelim! Grup, koalisyonlar döneminin tipik atmosferi içinde Temmuz 1994'te yayına başlamıştır. Kısa süre içinde kendini çalkantılı ve hızlı gelişen bir sürecin siyasal gelişmelerinin içinde bulur. Bu yönüyle kendisini de şekillendiren siyasal ve toplumsal yapının, medya-siyaset ilişkisinin boyutlarının, kamuoyunda egemen kılınmaya çalışılan düşüncelerin, gündemi meşgul eden tartışmaların incelenebileceği önemli bir örnektir. Fakat hâlâ iletişim akademisinin ilgisini beklemektedir. Şimdiye kadar yalnızca 3 yüksek lisans tezine örneklem olarak konu olmuştur.

Kanal 7'nin kurulduğu dönemde ülkeyi DYP ve SHP'den oluşan bir koalisyon hükümeti yönetmektedir. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise henüz İstanbul'un çiçeği burnunda belediye başkanıdır. Kanal 7, Nisan 1994'te kurulan RTÜK'ün, özel (ticari) yayıncılığın sorumsuzluklarına karşı ne yapacağını bilemediği bir dönemde yayına başlamıştır. Bu dönemde, irtica, gericilik, yobazlık ve karanlıkla etiketlenmeye çalışılan muhafazakâr kesimin temsil ve sesini duyurma ihtiyacını karşılar. Sessiz çoğunluğun sesi olur. Ahmet Hakan Coşkun'un Haber Saati, Zahit Akman'ın Hafta Sonu Haberleri, yine Ahmet Hakan'ın İskele Sancak'ı buna örnek gösterilebilir. O meş'um (uğursuz, kötü) günlerde muhafazakârlara nefes alma olanağı sağlayan bu programlar, nostaljinin çok ötesinde anlamlar taşıyor.

Tarafsız haber ve bilgi arayışı gibi tarafsız medya arayışı da bir fanteziden ibarettir. Yandaş, Candaş, Fondaş medya nitelemeleri, nihayetinde siyasal bir tartışmanın taraflarını işaretler. Tarafsız medya arayışı yerine tüm tarafların seslerini duyurabileceği medya ortamlarının (kendi medyalarının) olup olmadığına bakmak daha gerçekçidir. Günümüz Türkiye'sinin medya düzenini bir de bu açıdan ele almak yararlı olacaktır. Böyle bir ortamda izleyici kendini, bilerek bazı medya organlarına maruz bırakabileceği gibi hakikat talebinin bir sonucu olarak tüm taraflı seslere kulak vermeyi de yeğleyebilir. Kanal 7 bu açıdan, ekonomik ve siyasi angajmanla; doğru haber ve bilginin aktarımı arasında nasıl bir denge kurulabileceğine dair mesleki ve etik bir bağlam sunmayı başarabilmiş bir yayın grubudur. Yine ticari yayıncılığın dayatmalarına karşı sınırlarını esnetmemeye özen gösterdiğini, reyting kaygısından uzak durmaya çalıştığını, izleyiciyi demografik piyasa veya istatistikten ibaret görmediğini, Kutsala, değerlere ve kültüre hak ettiği saygıyı gösterdiğini söyleyebiliriz. Ayrımcılığa, nefret söylemine, dezenformasyona, yalan habere, (şiddet ve cinselliği de içerecek şekilde) skandal ve sansasyona, değerlerin ve kültürün yozlaşmasına mesafeli bir yayıncılık anlayışı benimsediğini de…

Serbest pazar demokrasilerinde medya, siyasetin değil, sermayenin kontrolündedir. Holding medyası bunu en güzel anlatan tabirdir. Sermaye sahipleri, kendisi çok kârlı olmayan fakat diğer alanlardaki yatırımları kârlılaştırma ve genişletme potansiyeli bulunan medya organlarına milyonlarca hatta milyarlarca doları vermekte bir mahzur görmezler. Bunu "asalet" satın aldıkları şeklinde pazarlasalar da aslında satın aldıkları "güç"tür. Sermaye sahiplerinin satın aldıkları medya organlarına, iktidarla ilişkilerini (çıkar ve beklentilerini) organize etmek amacıyla müdahalede bulunmaları, salt siyasetin sorunu olarak görülmemelidir.

Belli ölçüde etki gücüne sahip, saygınlığı ve otoritesi herkesçe kabul edilen meslek örgütlerine ve içselleşmiş meslek etiğine sahip ülkelerde müdahale girişimleri, sanıldığı kadar sorun yaratmayabilir. Fakat bu tür mekanizmaların bulunmadığı veya işlevsiz olduğu ülkelerde medya-siyaset ilişkileri oldukça sorunlu bir görünüm içermektedir.

Anlatılanlar son 40 yılın Türkiye panoramasıdır. Kanal 7 bunun son 30 yılına tanıklık etmiştir. Mevcut haliyle bu toprakların medya tarihinde önemli bir kesiti oluşturmaktadır. Yayın politikasının ifade ettiği değer, bu gelişmelerden bağımsız açıklanamaz. Her medya organı gibi eleştirilecek, zayıf veya gelişmeye açık yönleri de bulunmaktadır. Ancak bu durum fotoğrafın bütününe bakmaya engel değildir. Kanal 7 Medya Grubunun 30. yılı kutlu olsun, ülkemiz medyasına anlamlı ve değerli katkılarıyla birlikte nice 30 yıllara...

Sağlıcakla kalın,

Prof. Dr. Hakan Aydın / Haber7