Ukrayna-Rusya sınırında savaş çıkmadı ama kılıçlar çekildi. Gerilim günden güne tırmanıp, zirveye ulaştı. Peki süreç savaşa gider mi, bir çatışma ortamı doğarsa sonuç ne olur?
Ukrayna işgal ve ilhak edilen topraklarını geri mi alır yoksa Rusya işgal ettiğinden fazlasını mı kazanır?

2014’te Ukrayna’da batı destekli bir yönetim değişikliği oldu.
Rusya yanlısı devlet başkanı Yanukoviç, devrildi.

Ukrayna’daki halk ayaklanmasının arkasında batı vardı. Hedef Rusya’ydı.
Moskova bu değişimi yanıtsız bırakmadı.
Karadeniz’den çıkış noktası olan Ukrayna’ya bağlı Kırım’ı ilhak edip, haritasına kattı.
Ukrayna’nın doğusunda Rusya sınırındaki Donbass bölgesinde bulunan Donetsk ve Luhansk kentleri işgal edildi. Bu iki şehirde Rus yanlısı özerk yönetimler kuruldu.

Son 9 aydır ateşkes vardı.
Ancak ateşkes tam olarak işlemiyordu.
Rusya’nın ihlalleri söz konusuydu.
Buna karşın Ukrayna, Donbass bölgesinde askeri hareketliliğini arttırdı.

27 Eylül-9 Kasım arasında Azerbaycan’ın Karabağ işgaline son vermesi, Ukrayna’yı işgal edilen topraklarını kurtarma noktasında cesaretlendirici bir gelişme oldu.

Azerbaycan, Ermenistan’ın işgal ettiği Karabağ’ı kurtardı. Ve bunu yaparken Türkiye’nin askeri ve siyasi desteğini gördü. Rusya’yı ise direkt karşısına almadı.
Ukrayna’nın karşısında ise işgalci olarak direkt Rusya var.
Karabağ bir emsal ama Ukrayna ile Azerbaycan’ın Karabağ-Donbass-Kırım denklemindeki pozisyonları eşit değil.

Bu süreçte Ukrayna Türkiye ilişkilerini arttırdı. Karabağ savaşının belirleyici unsuru olan SİHA’lardan satın aldı. Türkiye Rusya ile yakın irtibatta olan bir ülke. Ortaklıkların yanı sıra bir o kadar da görüş ayrılıkları var, ikisinin arasında. Bunların başında da Kırım’ın ilhakı geliyor.

Ukrayna’nın ABD, NATO ve AB ile de yakın ilişkileri var.
20 Ocak sonrası Biden yönetiminin gelişiyle ABD-Rusya arasındaki makas iyice açıldı.
Biden, Rusya devlet başkanı Putin’e “katil” dedi.
Bir çok noktada Rusya tehdit ilan edildi.
Bunların başında da Ukrayna geliyor.

Ukrayna bir yandan Donbass bölgesinde askeri hareketliliği arttırırken diğer yandan Putin’in akrabalarının sahibi olduğu TV kanallarını kapattı.
Ayrıca Kırım’ın işgalden kurtarma stratejisi kabul edildi.

Bu durum Rusya’yı öfkelendirdi.
1 Nisan itibariyle Ukrayna-Rusya arasındaki 9 aydır kör topal devam eden ateşkes noktalandı.
Ve Moskova, ateşkesin uzatılmayacağını duyurdu.
31 Mart gecesi de Donbass ve Kırım çevresine çok yoğun askeri yığınak gerçekleştirdi.

Ukrayna için kurtarılması gereken iki bölge var.
Biri Kırım diğeri Donbass.
Rusya için bunlardan öncelikli ve vazgeçilmez olanı Kırım.
Çünkü Kırım olmazsa, Rusya Karadeniz’de ancak balık avlar.

Rusya, madenleriyle ünlü Donbass’ı da kolay kolay bırakmaz. Askeri yığınak, bunu gösteriyor.
Oradaki iki şehirde Rus yanlısı özerk yönetim var.
7 yıldır bölge halkını Ruslaştırma girişimleri de oldu.
Olası bir referandumda Rus vatandaşlarının oyuyla, bu iki şehri Ukrayna’dan koparıp Rusya’ya bağlama alternatifi de mevcut.

Bir başka senaryo şu; Rusya Donbass’tan belki vaz geçer ama bunu bir şartla yapar, o da Kırım’ın ilhakını tamamen tartışmaya kapatmak olur. Yani Donbass’ı verip, Kırım’ı garanti altına alır.

Moskova’dan bakınca karşımıza çıkan senaryoya göz atalım.
Putin’e göre Ukrayna diye bir yer ve Ukraynalı diye birileri yok, orası Rusya ve orada yaşayanlar da Rus.
Bu nedenle Kırım nasıl ilhak edildiyse, Ruslar “Ukraynalılar kaşınmasın, Donbass’ı da işgalle kalmaz ilhak edip, Rusya Federasyonu haritasına katarız” yorumları yapıyor.

Ukrayna’nın işgal ve ilhak altındaki bölgeleri kurtarma girişimi başlarsa, savaş patlak verir.
Bu durum da NATO’nun tavrına dikkat etmekte fayda olacak.
Batı genel anlamda şu an Ukrayna’yı desteklese de 2008 Gürcistan örneğinde olduğu gibi olası bir savaş halinde Kiev’i ortada bırakabilir. Bu da Ukrayna’nın resmi olarak bölünmesinin önünü açar.

Savaş çıkar da NATO, Ukrayna’nın arkasından gelirse o zaman Karadeniz’i tamamen saracak şekilde büyük bir çatışmanın da fitili ateşlenmiş olur.

Türkiye bu süreci çok yakından takip ediyor. NATO ile Rusya arasındaki dengeleri gözetmek zorunda. Oradaki hassas terazi bozulursa, Türkiye için sıkıntılı bir süreç olabilir.
Kaldı ki Biden yönetimi toprak bütünlüğü olmayan Ukrayna ile Gürcistan’ı NATO üyesi yapmak istiyor.
Böyle bir durum olur da Ukrayna ya da Gürcistan işgal altındaki topraklarını geri almak için Ruslarla savaşa tutuşursa, NATO ile birlikte Türkiye de Rusya’ya karşı gerilimin ortasında kalabilir.