EASTMED sonrası Türkiye ve Doğu Akdeniz
- GİRİŞ14.01.2022 09:03
- GÜNCELLEME15.01.2022 09:37
EASTMED SONRASI TÜRKİYE VE DOĞU AKDENİZ
Doğu Akdeniz doğalgazını deniz altı borularıyla Avrupa’ya ulaştırmayı öngören Yunanistan’ın hayali suya düştü.
ABD, eastmed projesini veto etti.
Buradan çıkan çok önemli sonuçlar var.
Türkiye açısından, Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin dışlandığı projelerin ve anlaşmaların şansı yok, bu teyit edilmiş oldu.
Doğu Akdeniz’de tüm yollar Türkiye’den geçecek.
Eastmed maliyetli, riskli ve Türkiye’nin hukuki engeline takılacak bir projeydi, çöpe atıldı.
Bundan sonra Doğu Akdeniz doğalgazının Avrupa’ya taşınmasında tek adres Türkiye olacak.
Eastmed’in imzacılarından biri İsrail’di.
Ancak başından beri İsrailler de imzalamış olsalar dahi bu projenin gerçek olma ihtimalini zayıf buluyorlardı.
İsrail-Türkiye ilişkilerinde küçük adımlarla olsa da ilerleme var.
ABD’nin Eastmed kararı sonrası bu ilişkinin Doğu Akdeniz özelinde bir uzlaşıyla daha da hızlı şekillenmesi bekleniyor.
Benzer durum Mısır-Türkiye ilişkileri için de geçerli.
Doğu Akdeniz’in önemli ülkelerinden Mısır da, ABD’nin Eastmed vetosunun ardından Türkiye ilişkisine özen gösterecektir.
Yeni durum, Girit çevresindeki petrol şirketlerinin faaliyetlerinin durdurulmasını da beraberinde getirdi. Türkiye ile Libya arasındaki deniz yetki alanları anlaşmasının ne kadar sağlam bir temel olduğunun işareti sayılabilir, bir gelişme bu.
ABD’nin Eastmed vetosunun ardından bu bölgede Türkiye ve KKTC’ye yönelik hak ihlallerinin asgariye ineceğini de söyleyebiliriz.
Yunanistan’a gelince.
Girit adası üzerinden çizdikleri Doğu Akdeniz haritası ve bu harita üzerinden yapmayı planladıkları anlaşmalar çöpe gidiyor.
Yunanistan ABD’yi suçluyor.
ABD her ne kadar Atina’yı şımartsa da bu şımarıklığın bir sınırının olduğunu da gösterdi.
ABD dış politikada her zaman çıkarlarına bakar.
Doğu Akdeniz’de Yunanistan mı yoksa Türkiye mi sorusuna, ABD’nin oradaki çıkarları yanıt verir.
Bu cevap da Yunanistan değil, Türkiye’dir.
ABD Yunanistan’ı garnizon haline getirdi.
Ve bunu Rusya’yı çevrelemek adına yaptı.
ABD’ye sonsuz güvenen Atina, Doğu Akdeniz’de aldığı şok sonrası ortada bırakılabilir bir ülke olduğunun farkına varıyor.
Bu durumda ABD, Yunanistan’ı ortada bırakıyorsa, Yunanistan Rusya’nın karşısında ortada kalıyor da demektir.
ABD rasyonel bir davranışla Doğu Akdeniz’de Türkiye karşıtı bir projeyi desteklemeyerek, Türkiye ile ilişkiler konusunda limitli de olsa olumlu bir adım atmıştır.
İki taraf arasında yığınla kalıtsal sorun olmasına rağmen Doğu Akdeniz’de ABD ile zıt cephelerde olmamak ve kriz seçeneğinin ortadan kaldırılması değerli bir durumdur.
Yorumlar6