Libya’da Türkiye’nin desteğiyle oyunun kuralları değişti. Daha birkaç ay önce mutlak zafer nidaları atan darbeci Hafter güçleri ve arkasındaki bölgesel destekçiler, ilk defa kendi akıllarından çıkan bir “ateşkes” ilanına girişmek zorunda kaldı. Kahire’de kafasını kaldıramaz bir psikolojiyle okuduğu “ateşkes” metni ile Hafter ve destekçileri yenilgilerini zımnen kabul ederken, yine ve yeniden bir siyasi operasyon çekebilme umuduyla kamuoyuna seslendiler.

Hem Hafter hem de bölgesel destekçileri kanadından “ateşkes” sonrası yapılan açıklamalara baktığımızda, her iki cenahın hem psikolojisini hem de Libya’ya yaklaşımını anlamamız mümkün. Öncelikle tırnak içerisine alınan girişimin bir ateşkes olmadığını bir kenara not etmek gerekiyor. Zira bu kanat hala ve her şeye rağmen meşruiyetin değerine ve ateşkesin önemine inanmıyor. Meşruiyetin değerine inansalardı, kendilerini BM’nin ve hatta Arap Birliği’nin tanıdığı Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) yani Libya Hükümeti ile eşdeğer görmezlerdi. Bu kritik nokta Libya konusunda pozisyon alan aktörlerin zihniyetini tartmak için bir ölçü birimi olarak kabul edilebilir. Bundan önce de olduğu gibi bundan sonra da UMH ile Hafter’in temsil ettiği darbeci güruhu eş ve eşit gibi ele alan ve çağrılarını buna göre şekillendiren her kimi duyarsanız, amacının meşruiyet zemininde ilerlemek ve Libya’da siyasi çözüme sahip çıkmak olmadığı kanaatine varabilirsiniz. Zira terör saldırılarında her iki tarafı da itidale davet eden açıklamalardan hiçbir farkları olmayacak. Benzer şekilde Hafter ve destekçileri eğer ateşkesin önemine inansalardı, Mısır-Libya sınırına kendilerince caydırıcı güç olsun diye askeri ekipman yığmaz, kaçtıkları bölgeleri el yapımı patlayıcılarla doldurmaz ve yeniden saldırıya geçmek için hazırlıklar yapmazlardı.

Ateşkes çağrılarının Hafter ve destekçileri için anlamı, Libya’nın doğu-batı ekseninde bölünmesine uluslararası meşruiyet bulmaktır. Libya’nın tamamını kontrol etme ve yönetme hayalleri suya düşen darbeci güçler, siyasi masaya doğunun tek meşru temsilcisi olarak oturacak, ateşkes sayesinde ellerinde tutacaklarını düşündükleri petrol sahaları sebebiyle müzakerelerdeki avantajlarını sürdürecekler.

Bu sebepten bu aşamada ateşkes çağrısına girişenlerin Libya’nın bölünmesi üzerine oyun kurduklarını görmek ve Libya içi ve bölgesel ittifakları güçlendirip kazanılan caydırıcılığı ve ivmeyi Libya’nın toprak bütünlüğü sağlanıncaya kadar kullanmak lazım.

Ufuk Ulutaş / Akşam Gazetesi